Let the Great World Spin: schaduw van 9/11

14 november 2018Leestijd: 4 minuten
Twin Towers

Aan de hand van elf hoofdpersonages geeft de Iers-Amerikaanse schrijver Colum McCann in Let the Great World Spin een breed, realistisch en krachtig inzicht in New York in de jaren zeventig. McCann schetst de wereldstad op haar mooist: levendig, gehaast, veelzijdig, omarmend.

In de schaduw van de Twin Towers

  • Colum McCann, geboren in Ierland, woont sinds 1986 in de Verenigde Staten. Van zijn negen romans is Let the Great World Spin (2009) ongetwijfeld de succesvolste. McCann kreeg er de National Book Award voor, een belangrijke literaire prijs voor Amerikaanse schrijvers die eerder werd gewonnen door bijvoorbeeld William Faulkner, Philip Roth, John Updike en Don DeLillo. Met name de proloog van Let the Great World Spin krijgt veel lof. Hierin beschrijft McCann het moment dat de inwoners van Manhattan, gehaast in de dagelijkse forenzenstroom, op een ochtend stilstaan, omhoog kijken en zien hoe een man over een koord tussen de Twin Towers loopt.
  • Let the Great World Spin is opgehangen aan één centrale gebeurtenis: de Fransman Philippe Petit die in 1974 over een koord tussen de Twin Towers liep, later de ‘artistieke misdaad van de eeuw’ genoemd. Deze gebeurtenis is van weinig invloed op het plot, maar is wel het decor waarin McCann de levens van zijn personages situeert. Het merendeel van het boek speelt zich af op de dag dat Petit tussen de torens liep, steeds opnieuw vanuit het perspectief van andere personages, die allen verwonderd, sommigen geërgerd reageren op Petits dans. Terwijl Let the Great World Spin zich afspeelt een jaar na de opening van de Twin Towers, blikt het ook vooruit naar het einde van de torens. Ook al noemt McCann de 9/11-aanslagen niet direct in zijn verhaal, hij beschrijft zijn boek wel als een ‘allegorische [symbolische] 9/11-roman‘.
Philippe Petits koorddans

McCanns symboliek

  • Let the Great World Spin verscheen acht jaar na de 9/11-aanslagen, maar  McCanns verhaal speelt zich, op de epiloog na, af vóór deze dag van diep in de Amerikaanse samenleving ingrijpende islamitische terreur. Toch zie je de schaduw van de aanslag soms al. Hoogleraar letterkunde John Cusatis ziet hoe McCann in Petits koorddans de aanslagen al laat doorschemeren: ‘dat sierlijke moment, over creatie in plaats van vernietiging, over het oversteken van de ene kant naar de andere’. Zo hint McCann subtiel naar de aanslagen. Anders dan andere 9/11-romans, die McCann ‘verdrietsmachines’ noemt, noemt hij de aanslag niet expliciet in Let the Great World Spin. McCann verwerkt de gebeurtenis door prachtig de tijd voor de aanslagen te beschrijven. Niet het einde, maar het begin van de torens is het toneel. De bijna onontkoombare droefenis van de aanslag moet nog komen.
  • De symboliek van de koorddans wordt volop benut door McCann, zoals opgemerkt en uiteengezet door Cusatis in zijn boek Understanding Colum McCann. Cusatis stelt (terecht) dat verbondenheid een hoofdthema is in Let the Great World Spin. Alle personages zijn met elkaar verbonden, net als Petit de Twin Towers met zijn koord verbond. Dit maakt het boek zo sterk. Ook al zijn de individuele verhalen van de personages mooi en intrigerend, de onderlinge verhoudingen zijn wat het boek zo goed maakt. McCann gebruikt vaak het woord ‘balans’, een verwijzing naar Petits balanceren tijdens zijn koorddans. Hij beschrijft hoe niet alleen Petit, maar alle karakters over hun eigen koord lopen. De symboliek is passend voor hun levens. Alle personages worstelen in het tumult van de stad om te overleven, sommigen financieel, anderen emotioneel. Net als Petit moeten ze hun balans behouden.
  • De Verenigde Staten, en New York in het bijzonder, worden vaak omschreven als een melting pot – een smeltkroes. Mensen van over de hele wereld en uit alle klassen wonen in deze metropool. Van een Joodse rechter tot een Italiaanse dokter, van een student-hacker tot een zwarte prostituee, McCann beschrijft New York als de heterogene wereldstad die het is. Alle wegen van Ierland, Missouri, Genua en Arkansas lopen naar New York. Het is de stad die verbindt, de mensen, de buurten, plekken en parken, arm en rijk. Als metropool bij uitstek staat New York symbool voor de wereld. En die wereld draait met al zijn uiteenlopende inwoners voort.

Een web van personages

  • McCann weefde een web van personages in Let the Great World Spin. Elk hoofdstuk is geschreven vanuit het perspectief van een ander personage. Naarmate je verder leest, vind je steeds complexere connecties tussen de personages. Eén heel duidelijke hoofdpersonage heeft McCanns boek niet. Wel zijn er twee die, al is het slechts marginaal, boven de anderen uitsteken. Dat zijn de celibataire, complexe Ierse monnik John Corrigan en een van de prostituees die hij helpt, Tillie. McCann begon met Corrigan, die hij baseerde op Daniel Berrigan, een gerenommeerde pacifistische en activistische priester. Toch zijn het zeker niet alleen deze twee personages die het verhaal maken. Ieder karakter draagt bij aan dit web dat het boek zo goed maakt. McCann noemde Claire Soderberg, een rijke vrouw die een praatgroep voor andere moeders met in Vietnam gestorven zonen bezoekt, zijn favoriete personage.

    AmericanDreamersMeld je hier gratis aan voor de Amerika Update, de wekelijkse nieuwsbrief met de laatste ontwikkelingen over de Verenigde Staten. Elke vrijdag in je mailbox.

  • De kracht van Let the Great World Spin zit ook in McCanns vermogen om karakters met uiteenlopende achtergronden realistisch te beschrijven. Van de elite tot de onderklasse en van Ierse immigranten tot zwarte zuiderlingen, McCann schetst zijn personages overtuigend. Let the Great World Spin is tot in alle uithoeken een caleidoscopische roman. McCanns boek is geen luttele case study van de rijke blanken in Manhattan of de arme zwarten in Harlem, maar een alomvattende blik op New York en haar inwoners.

Klik hier om terug te gaan naar het hoofdartikel.