Desperate Kerry probeert wapenstilstand Syrië alsnog te redden

21 september 2016Leestijd: 2 minuten
John Kerry in de vergaderzaal van de Verenigde Naties, met naast hem de kersverse Britse minister Boris Johnson van Buitenlandse Zaken - Foto: AFP

Een wanhopige oproep van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry. Hij wil dat zowel de Russen als het Syrische regeringsleger stoppen met vluchten over oorlogsgebieden in Syrië.

Volgens Kerry is dit ‘de laatste kans’ om de wankelende wapenstilstand te herstellen, en een weg ‘uit de slachtpartijen’ te vinden, meldt persbureau Reuters.

Blunder bij legerbasis

Hij sprak tijdens een bijeenkomst van de VN-veiligheidsraad in New York met zijn Russische collega Sergej Lavrov. Eerder deze week maakte de door Amerika geleide coalitie een flinke blunder. Bij de luchtaanval op een legerpost in Deir al-Zor in het oosten van Syrië kwamen naar verluidt 62 Syrische militairen om het leven en raakten meer dan honderd gewond.

De Amerikaanse militaire leiding zei dat de aanval meteen werd afgebroken toen duidelijk werd dat een Syrische legerpost was geraakt. De vliegtuigen van de coalitie – onder meer uit Denemarken, Australië en Groot-Brittannië – dachten van doen te hebben met Islamitische Staat (IS).

Twijfel over wapenstilstand

Kerry trekt het naar eigen zeggen ‘ernstig in twijfel’ of de Russen en het regime van Assad zich wel aan de eerder voorgestelde wapenstilstand kunnen en willen houden. De Russen beschuldigen ondertussen de Amerikanen van het schenden ervan. ‘Als ik naar Lavrov luister, heb ik het gevoel dat ik in een parallel universum leef,’ sneerde Kerry, die zich normaal gesproken een stuk gereserveerder uitlaat.

Hij noemt de Russische verklaring voor een aanval op een hulpkonvooi maandag verder ‘absurd’. De Russen zeiden eerder dat de vrachtwagens in brand stonden, en impliceerden dat leden van de ‘gematigde oppositie’ daar achter zaten.

Om de ‘geloofwaardigheid’ van het vredesproces in ere te herstellen, moeten alle partijen die op dit moment boven gevechtsgebieden vliegen daar onmiddellijk mee stoppen, zegt Kerry. Hulpkonvooien zouden die gebieden dan beter kunnen bereiken, en bovendien moet het een signaal van ‘de-escalatie’ geven.

Moeizame en wankelende wapenstilstand

Lavrov reageerde koeltjes en verklaarde een onderzoek te willen naar de aanval op het hulpkonvooi. De wapenstilstand verloopt tot nu toe maar moeizaam. Hoewel er in het begin weinig doden te betreuren waren, lijkt het er nu toch op dat politieke geschillen de genadeklap voor het akkoord kunnen vormen.

Kerry leek wel een kleine concessie te doen, al blijft het daar vooral bij  woorden: de ‘gematigde oppositie’, een groep van gewapende rebellen die door de Amerikanen en internationale coalitie tegen IS gesteund worden, moeten meer doen om zich te distantiëren van terreurgroep Al-Nusra, zegt hij.  Al-Nusra is een voormalige tak van terreurbeweging Al-Qa’ida. De Russen en Assad zien alle rebellengroeperingen als terroristen.

Bij de ingang van de wapenstilstand spraken de Amerikanen en Russen af dat alleen de ‘gemene vijand’, waarvan IS de belangrijkste is, aangevallen mocht worden.