Na meermaals te hebben gewaarschuwd, is voor Amerika de maat vol: Turkse F-35 piloten zijn niet meer welkom voor hun training op het pronkjuweel van de Amerikaanse luchtmacht. Twistpunt tussen de twee NAVO-partners is de Turkse aanschaf van Russisch luchtafweergeschut.
Al maanden liggen de twee landen met de grootste legers van de NAVO met elkaar overhoop. Turkije tekende in september 2017 een akkoord met Rusland over de aanschaf van het S400-systeem. Dat is het meest geavanceerde luchtverdedigingssysteem van Rusland.
Lees ook deze column van Afshin Ellian: NAVO machteloos tegenover vijfde colonne van het terrorisme 
Sinds de deal bekend werd, eiste Amerika dat Turkije er van af zou zien. De Amerikanen zien het niet zitten dat een NAVO-lidstaat zich bewapent met moderne Russische apparatuur. Het S400-systeem is bovendien een van de meest geavanceerde luchtafweersystemen ter wereld en is erop gericht om gevechtsvliegtuigen zoals de F-35 uit de lucht te schieten.
Wantrouwen tussen NAVO-partners
Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie kan een land niet zowel de F-35-vliegtuigen kopen als het Russische S400-systeem. Zij vrezen dat informatie over de F-35 in Russische handen valt waardoor zij het systeem kunnen verbeteren.
Het vertrouwen tussen de NAVO-partners lijkt inmiddels het dieptepunt te hebben bereikt. Eerder werd de levering van bepaalde onderdelen voor de vliegtuigen opgeschort door de Amerikanen. Nu zijn Turkse piloten die op de toestellen zouden vliegen hun training geweigerd. Die moesten zij in Amerika volgen.
In april waarschuwde de Amerikaanse vicepresident Mike Pence al voor de schadelijke gevolgen die de doorgang van de wapendeal zou hebben. Hij noemde de Turkse aanschaf van het Russische systeem ‘een bedreiging voor de eenheid van de alliantie’.
Amerika en Turkije ruziën vaker
Ook over andere zaken liggen de landen met elkaar overhoop. Begin dit jaar dreigde Trump Turkije ‘economisch te verwoesten’. Dat zei hij nadat Turkije dreigde Koerdische milities in Syrië aan te vallen. Amerika werkte juist nauw samen met de Koerden in de strijd tegen Islamitische Staat (IS).
Starting the long overdue pullout from Syria while hitting the little remaining ISIS territorial caliphate hard, and from many directions. Will attack again from existing nearby base if it reforms. Will devastate Turkey economically if they hit Kurds. Create 20 mile safe zone….
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 13, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vorig jaar maakten de twee landen ruzie over de Amerikaanse predikant Andrew Brunson. Hij werd in Turkije gearresteerd wegens verdenking van banden met de Turkse geestelijke Fethullah Gülen. Pas na hevige druk en sancties van Amerika kwam Brunson na enkele maanden vrij.
Nederland hielp Turkije
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vindt dat de Amerikanen geen recht van spreken hebben over de aankoop van de Russische wapens: ‘De deal van de Amerikanen voor het Patriotsysteem was niet zo goed als die van de Russen over de S400.’ Naar verluidt, kost de aanschaf van het Russische systeem zo’n twee miljard euro. Een deel van dat geld lenen de Turken van Rusland.
Het Patriotsysteem is een alternatief luchtafweergeschut van Amerikaanse makelij. ook het Nederlandse leger werkt met dat systeem. Van 2013 tot 2016 werden de Nederlandse Patriots ingezet bij de Turkse grens. Die missie kwam er nadat de Turken om steun van de NAVO hadden gevraagd vanwege de oorlog in Syrië.