Lege schappen in supermarkten en lange rijen voor benzinestations. In het Verenigd Koninkrijk kampen tal van bedrijven met bevoorradingsproblemen door een tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Met extra visa voor Europese chauffeurs en pertinente waarschuwingen tegen hamsteren hopen de Britten de problemen op te lossen.
1. Hoe groot zijn de bevoorradingsproblemen?
Het tekort aan diverse producten sluimerde al langer en is nu ontaard in een politieke crisis. De afgelopen weken hadden supermarkten in het Verenigd Koninkrijk soms te kampen met lege schappen. Afgelopen weekeinde escaleerde het bevoorradingsprobleem bij de benzinestations.
Lees ook het coververhaal: Wat te doen bij gebrek aan personeel
In het hele land ontstonden benzinetekorten: te weinig voorraad, te grote vraag door in paniek geraakte automobilisten die hun tank nog even wilden vullen. Op sommige plekken gingen mensen met elkaar op de vuist. Ook maandag en dinsdag waren er problemen met niet-bevoorrade tankstations. Ook restaurants kampen met tekorten (kip, milkshakes).
Volgens de Britse regering is er geen tekort aan brandstof of andere producten, maar is het transport het obstakel. Er zijn in het Verenigd Koninkrijk te weinig vrachtwagenchauffeurs. Tabloid The Sun schrijft op dinsdag 28 september op de voorpagina dat de overheid niet daadkrachtig ingrijpt en achter het stuur in slaap is gevallen. Door de coronapandemie hebben zo’n 40.000 chauffeurs in spe geen examen gedaan.
2. Welke maatregelen heeft premier Boris Johnson genomen?
De conservatieve premier Boris Johnson probeert het chauffeurstekort op diverse manieren op te lossen. Om te beginnen worden de uitgestelde examens versneld afgenomen en komen er extra visa beschikbaar voor buitenlandse vrachtwagenchauffeurs: 10.500 buitenlanders moeten tot eind december zowel de pluimvee-industrie als de transportsector komen versterken.
Voor de acute nood vaardigt Johnson dringende oproepen uit om niet te hamsteren en wil hij dat Britten aan de pomp voorrang verlenen aan mensen met cruciale beroepen. Zo zouden zorgpersoneel en taxichauffeurs verzekerd zijn van een volle tank.
3. Welke rol speelt Brexit in de problemen?
In het Europese continent wordt smalend gekeken naar de chaos in het Verenigd Koninkrijk. De bevoorradingsproblemen zouden er het bewijs van zijn hoe onverstandig het is geweest om uit het Europese vrije verkeer van goederen en personen te stappen.
Woordvoerder van de Nederlandse vakbond FNV Edwin Atema zei maandag 26 september op de Britse radio dat hij niet verwacht dat Europese chauffeurs gebruik willen maken van de extra visa. ‘De Europese werknemers die wij spreken, gaan niet voor de korte termijn de Britten uit de problemen helpen die ze zelf hebben gecreeërd,’ zei Atema, bij de vakbond verantwoordelijk voor de sector beroepsgoederenvervoer.
De Brexit heeft het probleem vergroot, maar is niet de enige oorzaak. Dat zegt Elvire Fabry, die Europese economieën onderzoekt aan het Franse Jacques Delors Instituut, tegen France24. Zo is ook in de Europese Unie de arbeidsmarkt voor vrachtwagenchauffeurs erg krap. Al voor de coronapandemie bleken vacatures voor vrachtwagenchauffeurs geregeld niet te vullen.
4. Is de crisis een groot probleem voor Boris Johnson?
De Conservatieven hopen dat Johnson zijn beloften kan waarmaken en de grootste problemen de komende dagen zullen afnemen. Dan blijft de crisis binnen de perken.
Lees meer over de krapte op de arbeidsmarkt: Thuiswerken maakt het inhuren van buitenlands personeel logischer
Vertegenwoordigers van de olie-industrie zijn optimistisch. De problemen zullen de komende dagen afnemen, zeggen ze, doordat door het hamsteren veel auto’s een vollere benzinetank hebben dan normaal. Dat zorgt de komende dagen vanzelf voor minder vraag naar benzine en biedt pomphouders de kans om de voorraden aan te vullen.
Oppositieleider Keir Starmer (Labour) liet zich in het weekeinde gelden: hij verweet Johnson en zijn ministers een gebrek aan vooruitziende blik en planning. Burgemeester van Londen Sadiq Khan (eveneens Labour) riep Johnson op om zo snel mogelijk het leger in te zetten: militairen moeten de brandstof van raffinaderijen naar benzinestations brengen. Toch klinkt de kritiek op Johnson niet al te luid. Labour houdt momenteel een partijcongres waar de leden vooral elkaar het leven zuur maken.