Russische docent Maria Kalinetsjeva: ‘Mijn leerlingen hebben mij verraden’

‘Ik had nog nooit de mogelijkheid om Engels te praten, buiten het klaslokaal van mijn school. Die staat in Cholbon, in het verre oosten van de Russische Federatie, in de regio Transbaikal, niet ver van China en Mongolië. Maar of ik ooit terugkeer, is de vraag, want vanwege mijn verzet tegen de oorlog zien ze me thuis in mijn dorp als terrorist, fascist of nazi, omdat ik de oorlog van Rusland in Oekraïne niet steun.

‘Scholieren hadden mijn uitlatingen met hun mobieltje opgenomen. Het materiaal kwam bij de schoolinspectie en de rector terecht. Ik kreeg een waarschuwing. Maar ik zag op de onafhankelijke tv-zender Doschd, die toen nog niet verboden was, hoe Rusland met geweld Oekraïne binnenviel. Daarover kon ik niet zwijgen.

‘In Berlijn heb ik het gevoel vrij te zijn. Ik houd echt van dit land en deze groene stad met veel bomen, waar ik nu sinds een paar weken verblijf. De mensen zijn er aardig. In Rusland, waar ik woonde, houden mensen er niet van zomaar te praten of te lachen. Voor mij was het echt een schok dat mensen je hier soms met een glimlach begroeten.

‘Ik ben nu best nerveus, want ik vraag in Duitsland politiek asiel aan. Alles is nog erg nieuw voor me. Binnenkort heb ik mijn intakegesprek bij de immigratiedienst. Dat zal mijn toekomst bepalen. Duitsland is een veilige plek voor dissidenten uit Rusland, zoals het ook veel vluchtelingen uit Oekraïne opneemt.

‘Tegen de lange arm van Rusland voel ik me beschermd. Ik ben opgevangen door Sergej en zijn vrouw, twee landgenoten. Ik ken hem van Telegram-groepen, hij is een activist en haalde me over te vluchten. Want het is angstaanjagend om in Rusland te leven. Als je je mening geeft, loop je elke dag kans dat je wordt gearresteerd. Als je tegen de oorlog in Oekraïne bent, zijn er twee mogelijkheden. Of je houdt je stil en bent veilig. Of je praat, en dan dreigt er gevangenisstraf.

‘Op het schoolbord werd steeds de letter Z gekalkt’

‘Op school wilden leerlingen geen les meer van mij, omdat ik in hun ogen een foute persoon was, een fascist. Op het schoolbord werd steeds de letter Z gekalkt. Met dat teken wordt in Rusland de oorlog ondersteund. En er werd op mijn lessenaar een dode muis neergelegd.

‘De afgelopen drie maanden sprak ik veel met mijn moeder en andere leraren over de oorlog. We deden dat natuurlijk thuis, want anders geven mensen je aan bij de politie of de geheime dienst FSB. Later keerde ik me openlijk tegen de oorlog. Toen kwam de FSB naar onze school. Ze bedreigden mij, en mijn moeder. Ze dreigden me vanwege vandalisme mee te nemen. Er stond ineens een politieke leus op de muur, maar die was niet van mij.