Nee, Trump maakt van Amerika geen betere plek

28 oktober 2020Leestijd: 5 minuten
Trump in Florida, tijdens zijn eerste campagnerally nadat hij werd getroffen door het coronavirus. Foto: Reuters

Aanhangers van Donald Trump voelen echte pijn, schrijft Roberta N. Haar. Maar ze denkt niet dat Trump de persoon is die verlichting kan brengen.

For English, click here

Afgelopen september was ik een artikel aan het herschrijven over Trumps buitenlandbeleid, dat begin volgend jaar zal worden gepubliceerd in het academische tijdschrift Politics & Policy. Tijdens het controleren van mijn bronnen, kwam ik erachter dat sommige opmerkingen en speeches op de officiële website van het Witte Huis niet meer beschikbaar waren. Links die ooit werkten, gaven nu een foutmelding: ‘Deze pagina kan niet worden gevonden.’

Dat vond ik vreemd en irritant,  maar het is vooral misleidend. Het lijkt dat dat Trump alle sporen wil verwijderen van de ex-kabinetsleden die hij niet meer mag. Misschien denkt hij dat als hij ze verwijdert van zijn officiële website, iedereen ze zal vergeten.

Alternatieve realiteit

Een van de pagina’s die is verdwenen bevatte de opmerkingen die Trump maakte toen hij generaal John Kelly in juli 2017 net had benoemd als stafchef van het Witte Huis. Op Trumpiaanse wijze sprak de president lovende woorden. De generaal zou het ‘spectaculair goed’ gaan doen en Kelly kreeg lof voor ‘geweldige resultaten’ als minister van Binnenlandse Veiligheid. Minder dan twee jaar later werd Kelly – die op een bepaald moment moest ontkennen dat hij Trump ‘een idioot’ had genoemd – gedwongen te vertrekken.

Kelly was zeker niet de eerste official die ervan langs kreeg nadat die een opstootje had met de president. Recentelijk weigerde Kelly nog om Trump te verdedigen, nadat tijdschrift The Atlantic berichtte dat de president gedode militairen ‘losers’ had genoemd.

Elke politieke machine verdraait de waarheid, een feit dat wordt gestaafd door War Room, een documentaire over Bill Clintons campagne in 1992. Maar terwijl elke campagne probeert hun kandidaat er zo goed mogelijk uit te laten zien, creëren de meesten geen alternatieve realiteit – en trachten ze niet om het bestaan van personen uit te gummen.

De meeste politieke machines proberen bovendien niet om een nieuwe realiteit te creëren met de specifieke intentie om de legitimiteit te ondermijnen van de instituten die ze horen te verdedigen. Meestal wordt het verkiezingsproces niet in twijfel getrokken, zoals Trump heeft gedaan met stemmen per post. Trumps eigen FBI-directeur, Christopher Wray, voelde zich verplicht om te waarschuwen: ‘De constante stroom met misinformatie zal op lange termijn het vertrouwen ondermijnen van Amerikaanse kiezers en burgers in de waarde van hun stem.’

Emotionele verkiezingen

Dat is precies Trumps doel met zijn beschuldigingen dat poststemmen fraudegevoelig zijn. Hij wil het vertrouwen ondermijnen en het Amerikaanse volk verdelen. Stephen M. Walt, hoogleraar aan Harvard, schreef onlangs: ‘In Trumps wereld kun je je bijna geen legitieme verschillen meer tussen even patriottistische en verantwoordelijke Amerikanen voorstellen – de eerlijke meningsverschillen waar democratische systemen op zijn ingericht. Je bent voor hem, of je bent kwaadaardig, gestoord, gek, onaardig, een verrader, et cetera.’

Als Amerikanen denken dat mensen met een andere mening kwaadaardig zijn, dan verliezen de Verenigde Staten de sociale cohesie die het land bijeenhoudt. De Verenigde Staten vormen een ideaal, omdat Amerikanen dat ideaal met elkaar delen.

In gesprek met vrienden uit verschillende delen van de Verenigde Staten werd één ding duidelijk: de emoties die met deze verkiezingen gepaard gaan, zijn sterker dan ik in mijn leven heb meegemaakt. Er zijn verhalen over het beschieten van Biden-borden in Iowa en schreeuwpartijen aan eettafels in South Dakota. Op Facebook lees ik aantijgingen dat als je Trump niet steunt, je niet van Amerika houdt. En dat als de Democraten de Senaat en het Huis winnen, de grondwet zal worden vernietigd (die angst draait vooral om het wapenrecht). Katholieke vrienden worstelen met hun pro-life standpunten enerzijds, en de kritische woorden van Paus Francis over Trump anderzijds.

Echte pijn

Ik weet dat Trumps aanhangers gegronde redenen hebben om de man te steunen die belooft om Amerika ‘groots te maken’. Ze zijn onderdeel van het Amerika dat het gevoel heeft dat het tijdperk van Amerikaans exceptionalism over is, zeker na de vele mislukte oorlogen in het Midden-Oosten.

Veel van zijn kiezers zijn onderdeel van het Amerika dat een crisis in overheid en leiderschap meemaakte als gevolg van de financiële crisis in 2007 en 2008, toen financiële hulp voor bankiers belangrijker werd geacht dan hulp voor de middenklasse en hun hypotheken. Ze zijn onderdeel van het Amerika dat niet meeprofiteerde van de welvaart die werd geproduceerd door globalisering, maar de prijs betaalde voor handelsbeleid dat China’s positie versterkte en de Amerikaanse industrie uitholde.

En ze zijn onderdeel van het Amerika dat angstig toekeek hoe misdaad en drugs steden en rurale gebieden overspoelden. Het was niet lang geleden dat de kranten volstonden met verhalen over de opiatencrisis, en niet over de doden door COVID-19. Het CDC becijferde dat tussen 1999 en 2018 meer dan 750.000 mensen zijn overleden aan een drugsoverdosis. Alleen in 2018 gingen bijna 70.000 mensen dood aan voorgeschreven pijnstillers.

De pijn van de mannen en vrouwen die Amerika weer groots willen maken, is echt. De vraag is of Trump de man is om significante en blijvende verlichting te brengen. Een hele reeks aan boeken van voormalige Trump-medewerkers, zijn familieleden en vrienden tonen zijn gebrekkige karakter. Trump is steeds op zoek naar lof en erkenning en heeft er geen probleem mee om constant te liegen om zijn doelen te bereiken. Helaas zijn Trumps meest fervente aanhangers geen boekenwormen.

Ook corona verdeelt het land

Ik schreef in april dat Trumps coronabeleid – hopen dat het virus weg zou gaan – averechts zou werken. Meer Amerikanen overleden dan in 18 andere ontwikkelde landen. Hij had een ander pad kunnen kiezen of de pandemie kunnen depolitiseren. In plaats daarvan ging Trump door met het minimaliseren van het virus en met het verspreiden van een onjuist gevoel van veiligheid. Het lijkt alsof hij denkt dat hij zijn plek het Witte Huis alleen kan behouden door zoveel mogelijk haat en verdeling te zaaien tussen nu en 3 november.

Terwijl Europese landen, waaronder Nederland, teruggaan naar een gedeeltelijke lockdown, ging  Trump na zijn strijd met COVID-19 door met zijn campagne. Hij vertelde een grote groep toeschouwers in Florida, die geen afstand hielden en veelal geen mondkapjes droegen, dat hij zich ‘machtig’ voelde.

Het is een waar mysterie waarom het in gevaar brengen van zijn eigen aanhangers, gekoppeld aan zijn desastreuze aanpak van de pandemie, nog niet heeft geleid tot een significante afname in steun. Zelfs al wordt het bestaan als Amerikaan tegenwoordig teruggebracht tot de vraag of je een fan van wapens bent of niet, het is niet logisch dat Trump niet wordt gestraft voor het vertellen van onwaarheden over een ziekte die mensen daadwerkelijk doodt.

Het populisme en boekenlezen mogen dan niet vaak hand in hand gaan, academici zullen de feiten blijven onderzoeken en uitleggen. Trump kan de website van het Witte Huis leegmaken, maar dat betekent niet dat zijn woorden zijn verdwenen. Een groep apolitieke geschiedkundigen die zich specialiseren in de Amerikaanse politiek hadden het vernuft om zijn toespraken zelf op te slaan, zodat huidige gebeurtenissen ook kunnen worden geanalyseerd door historici in de toekomst. Wie de Amerikanen op 3 november ook verkiezen, de waarheid zal uiteindelijk winnen.