Als er ergens ter wereld een dictator kan of moet worden tegengehouden, duikt Chamberlain altijd weer op, schrijft Robbert de Witt. Staan de Britten – en het Westen – op, of kijken zij lijdzaam toe?
Robbert de Witt (1978) is redactiechef bij EW. Hij schrijft wekelijks een column over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
Soms kun je beter een roman lezen of een mooie film kijken als je de wereld wilt begrijpen, en taaie analyses en ambtelijke rapporten negeren. Dat adviseerde voormalig EW-redacteur Rik Kuethe ooit. Geen wonder dat hij zelf de diplomatie had verruild voor de frivolere journalistiek.
Met dat advies in gedachten is de film München – Im Angesicht des Krieges een aanrader. Deze film verscheen onlangs op Netflix en draait om een dilemma dat de westerse wereld al zeker tachtig jaar bezighoudt. München gaat terug naar 1938, toen de Britse premier Neville Chamberlain tijdens de Conferentie van München oorlog met Hitler-Duitsland probeerde te voorkomen.
Maar de prijs was hoog: zonder dat de Tsjechen zelf bij de gesprekken aanwezig waren, accepteerde Chamberlain dat Adolf Hitler Sudetenland van de Tsjechen afpakte. In de film zegt Chamberlain dat zijn land niet betrokken moet raken bij ‘een ruzie in een land ver weg tussen mensen van wie we niets weten’. De uitkomst was een succes, vond de Brit, omdat de vrede was gered. ‘Peace for our time,’ sprak hij tevreden bij terugkeer in Londen. Pijnlijk, met de kennis van nu.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De naam Chamberlain staat voor laf wegkijken
Elf maanden later begon Hitler alsnog aan zijn krankzinnige en bloedige veroveringstocht door Europa. Sindsdien staat de naam Chamberlain voor laf wegkijken, voor marchanderen met vrijheid, voor een rubberen ruggegraat, voor zwakheid.
Lees de recensie van München – Im Angesicht des Krieges: Wat als Chamberlain zich niet liet piepelen in 1938?
Ongetwijfeld is dit deels het gevolg van de heldenverering van Chamberlains opvolger Winston Churchill. Hij werd het symbool van het nooit opgeven in de donkerste uren. Het Britse gevecht tegen de nazi’s, aangevoerd door de onverzettelijke Churchill, vormt nog altijd een belangrijk element van het Britse zelfbeeld. Chamberlain belichaamt het tegenovergestelde.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?