Vrije landen moeten alliantie Xi-Poetin voorkomen

De aanval van Vladimir Poetins Rusland op Oekraïne is een geschenk voor China’s communistische dictator Xi Jinping. Doordat de vrije landen de banden met Rusland doorknippen, is het zeer wel  mogelijk dat Xi Ruslands grondstoffenrijkdom in handen krijgt. Een ontluikende Chinees-Russische tandem is levensgevaarlijk voor de vrije wereld, schrijft Jelte Wiersma.

Waar ligt Europa? Geografisch wordt vaak het Russische Oeralgebergte aangewezen als Europa’s grens met Azië. President Volodymyr Zelensky wijst er dan ook telkens op dat zijn Oekraïne in het hart van Europa ligt. Europa is evenwel ook – en misschien wel vooral – een idee. Deze idee kan worden samengevat als eerbiediging van het individu. De bronnen daarvan zijn de Griekse filosofie, Romeins recht en de westerse varianten van het christendom.

Zowel de islamitische als de orthodox-christelijke wereld is afgesloten geraakt van die bronnen, terwijl de Kerk van Rome eruit bleef drinken en er de cultuurdrager van werd. Daardoor is in de Rooms-Katholieke en de daaruit voortvloeiende protestantse windstreken een aantal principes geworteld geraakt. Democratie, de scheiding van kerk en staat en het recht boven de  democratische staten die we cultureel Europees kunnen noemen. Niet alleen in geografisch Europa, maar mondiaal. Daartoe behoren bijvoorbeeld ook de Verenigde Staten.

Russisch vraagteken

Achter Rusland staat in dit verband al eeuwen een vraagteken. Is het cultureel Europees of niet? De Russische tsaren, de communistische dictators, de democratische president Boris Jeltsin en diens dictatoriale opvolger Vladimir Poetin hebben altijd meegedaan in het concert der Europese rijken en landen. Europa is geopolitiek Ruslands belangrijkste thuis. Het is een overwegend christelijk land en literatuur, ballet en klassieke muziek zijn evident Europees. De belangrijkste steden Moskou en Sint-Petersburg lijken meer op Europese steden dan op de steden van andere culturen.