Decadentie is, nog meer dan Rusland, een gevaar voor het vrije Westen

Na de coronapandemie zou de wereld volgens velen tot bezinning komen. Daar is niets van gebleken, schrijft Afshin Ellian. Terwijl de oorlogszucht van Rusland het Westen zou moeten verenigen, gijzelt Trump de verscheurde Amerikaanse politiek en is het decadente Europa druk met biodiversiteit en stikstof.

Er is geen externe vijand nodig voor zelfuitholling, iets waar het vrije Westen nu mee bezig is. Over de belangrijkste vraagstukken is geen consensus.

Tijdens de coronapandemie beweerden nogal wat politici en opiniemakers dat de wereld hierna totaal anders zou worden. Maar niets is wezenlijk veranderd. De pandemie bracht niet de bezinning waarop velen hoopten. Wie aan het verkeer deelneemt, krijgt zelfs het gevoel dat er meer auto’s zijn dan voor de pandemie.

Ook de politieke bezinning is ver te zoeken. De pandemie deed politici niet beseffen dat de mondialisering gevaarlijke aspecten heeft. Controle op de Europese buitengrenzen wordt nog steeds gezien als moeilijke (en door sommigen als onmogelijke) opgave. De Amerikaanse grensdiscussie verloopt hetzelfde. Het ene kamp wil de grenzen wijd open, het andere kamp wil desnoods immigranten doodschieten aan de grens.

Oorlog Rusland tegen Oekraïne zou weleens beslissend kunnen zijn

Maar anders dan de pandemie, zou de oorlog in Oekraïne weleens een beslissende gebeurtenis kunnen zijn. Waar de pandemie de politieke en economische structuren in het Westen niet wezenlijk veranderde, trok de Russische aanval daarin al dikke lijnen. De stapsgewijze militarisering van het Westen, ter verdediging van zijn territoriale integriteit en waarden, lijkt op korte termijn onomkeerbaar.

De grootste bedreiging voor het Westen is desalniettemin iets anders: interne uitholling.

Trump ondermijnt grondbeginselen van de democratie

In Amerika, leider van het vrije Westen, komt een existentiële crisis elke dag dichterbij. Sinds de Amerikaanse onafhankelijkheid sprak geen politicus zich zo hard uit tegen de verkiezingsuitslag als Donald Trump. Hij ondermijnt het democratische grondbeginsel dat de verliezer zijn verlies aanvaardt, waardoor een vreedzame machtsoverdracht mogelijk is.

In een recent interview met CNN weigerde Trump opnieuw te erkennen dat hij in 2020 de presidentsverkiezingen heeft verloren. Werkelijk niet te geloven. Er zijn zo veel onderzoeken geweest, en toch blijft hij fantasieën en leugens vertellen. Die staan in een rechtstreeks verband met (de dreiging van) geweld in Amerika.

Hij herhaalde tegen CNN gangbare complottheorieën die lichtjaren ver van het gezonde verstand af staan. Trump stelde ook dat als hij president wordt, hij zijn aanhang die het Capitool heeft bestormd gratie zal verlenen. Verbijsterend om aan te horen. Zulke retoriek is echt niet zonder consequenties.