Nieuwe roman Roxane van Iperen blijft jachtig en oppervlakkig (**)

Misère op elke pagina, maar de nieuwe roman Roxane van Iperen blijft jachtig en oppervlakkig.

M. heet ze. Ze belichaamt het drama van het mishandelde kind, dat in erbarmelijke gezinsomstandigheden moet overleven. De vader is gewelddadig; zijn losse handjes treffen niet alleen haar, maar ook de moeder – een wrak dat vergeefs blijft hopen op het uitblijven van het helse meppen. Roxane van Iperens tekening van die misère in haar derde roman Dat beloof ik voegt zich naar algemeen bekende feiten uit de wereld van de jeugdzorg en opvanghuizen.

Bijna vierhonderd pagina’s kijken we mee met de twaalfjarige M. Kennelijk wordt ze door haar Brabantse familie als mysterieus ervaren, getuige deze uitspraak: ‘Mona Lisa zit erbij en kijkt ernaar. Zoals altijd.’ De lezer ervaart haar juist als open boek. Geen detail van de akelige maalstroom die M.’s prille leven is, blijft onbenoemd. Literair een misgreep, omdat Van Iperen zelden pas op de plaats maakt voor enige reflectie en nalaat verdieping aan te brengen in deze lawine van narigheid.

De kwantiteit ellende die wordt opgedist, maakt geen indruk als die op elke bladzijde even plat en dicht bij de waarneming van het slachtoffer blijft, maar de beleving daarvan overtuigt literair niet. Zo wordt de ellende een voorspelbare constante: van het vaderlijk geweld thuis en buitenshuis; de groep schoolkinderen die M. met haar hoofd door een aangekoekte pleepot raggen; de wanhoopsvlucht van moeder met haar kroost naar een armoedig vakantiepark; de bijna-verdrinkingsdood van M.’s broertje; de aanranding van M. bij een paardenbedrijf; de vele noodgedwongen verhuizingen. Je blijft lezen zoals je ook een beroerde soap uitkijkt, vanuit de vraag wat iemand in godsnaam nog kan verdragen.

Roxane van Iperen (46) is jurist. Ze publiceerde in 2018 de bestseller ’t Hooge Nest.