Hiep hiep hoera voor de lentekriebels!

Veel was vroeger beter, maar zeker niet alles. Het eten was smakelozer en saaier, de tandarts deed altijd pijn, in huis was het koud. En de seksuele voorlichting was non-existent. In mijn jeugd was dat iets geheimzinnigs, maar dan op een smoezelige manier. Er werd zelden of nooit over gepraat, hoogstens besmuikt gefluisterd. Voorlichting, de bloemetjes en de bijtjes dus, werd gegeven met behulp van Latijnse termen, zodat het wel leek of de hele kwestie een soort ziekte was. Jonge meisjes werden er daardoor bang voor en dat was ook de bedoeling, want zij konden iets worden wat geen jongen zou kunnen zijn: een afgelikte boterham. Wat een term!

Nieuw is die bepaald niet. In het enorme Spreekwoordenboek van de taalkundige Pieter Harrebomée, uitgegeven in 1869, staat het al genoteerd, met uitleg: ‘Het is een afgelikte boterham. De boterham, als een voornaam deel van ons voedsel uitmakende, wordt spreekwoordelijk op het levensgenot toegepast. De afgelikte boterham wordt oneigenlijk gebruikt voor vrouwen of meisjes, die zich niet eerbaar hebben gedragen.’

Een afgelikte boterham zijn: dat kwam niet meer goed! Meisjes hielden dus angstvallig afstand van jongens, van wie ze niets wisten. Niet hoe ze dachten of hoe ze fysiek in elkaar staken. Het waren buren en toch totale vreemden. Die gedachten of die angst, nemen mensen hun hele leven toch een beetje mee. Als het beest zó lang in een hok heeft gezeten, blijft het altijd schuw.

We moeten blij zijn met die Lentekriebels van de Rutgers Stichting