Waarom Biden toch weer politieke successen boekt

06 augustus 2022Leestijd: 3 minuten
Joe Biden bij het Witte Huis. Foto: Evan Vucci / POOL / AFP

Een paar maanden geleden zat de complete agenda van de Democratische Partij muurvast en nu rijgt president Joe Biden politieke successen aaneen. Zonde dat het pad van gematigdheid niet eerder is bewandeld, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Woest was Joe Biden afgelopen juni. Komiek Jimmy Kimmel vroeg hem naar zijn resultaten als president. Getergd antwoordde Biden dat ‘het probleem is dat 95 procent van de tijd maar 48 van de 50 Democratische Senatoren voor mijn voorstellen stemmen’. Het was een grove overschatting, maar typerend voor het gevoel van de president.

Senaat hield progressief wensdenken tegen

Hij kon zijn partijgenoten in de Senaat Joe Manchin en Kyrsten Sinema niet uitstaan, want de twee gematigde Democraten waren het steeds oneens met de progressieve plannen van het Witte Huis.

Zo liep de politieke agenda van de president vast in de Senaat. Daar zitten momenteel vijftig Republikeinen tegenover vijftig Democraten en is het sluiten van compromissen cruciaal om wetten te kunnen invoeren. De jonge Biden had in zijn vorige loopbaan als Senator en daarna als vicepresident weinig moeite met een compromis sluiten.

Als president stond hij daar anders in. Alleen tijdens het onderhandelen over de omvangrijke Infrastructuurwet sloot Biden een compromis. Zo werd die wet met grote steun van zowel Democraten als Republikeinen aangenomen en was het een indicatie dat de broze president de Amerikaanse politiek weer aan de gang kon krijgen.

Biden moest en zou de nieuwe Roosevelt worden

Tot het daar lange tijd bij bleef. Het Witte Huis wilde geen nieuwe compromissen meer sluiten. Dat zou de linkse achterban maar ontevreden stemmen. In de ban van progressieve, uiterst linkse adviseurs werden de wildste plannen opgetuigd. Na de Infrastructuurwet moest de beruchte Build back better-wet door het Congres. Die wet zou omgerekend zo’n 3.000 miljard euro kosten.

In het Huis van Afgevaardigden, waar linksere Democraten zitten dan in de Senaat, was dat geen probleem. Met steun van Biden stemden zij in met het duizelingwekkende bedrag voor progressieve wensen als gratis kinderopvang, kinderbijslag en gigantische investeringen om de Verenigde Staten te vergroenen. Het pakket moest Biden in het rijtje illustere progressieve presidenten scharen, van wie president Franklin Roosevelt de bekendste is.

Politieke impasse leidde tot kelderende populariteitscijfers

Maar Biden is geen nieuwe ‘FDR’. Roosevelt regeerde in zijn vier termijnen altijd met ruime Democratische meerderheden in het Congres, terwijl Biden zit opgescheept met een minimale meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en een gelijkspel in de Senaat. En daar schoten Manchin en Sinema het steunpakket van 3.000 miljard af.

Een politieke impasse van ruim een half jaar volgde, met kelderende populariteitscijfers van de president en de dreiging van een desastreuze nederlaag bij de tussentijdse verkiezingen komende maand november. Het verklaarde de felheid van Biden toen hij te gast was bij komiek Kimmel.

Biden boekt toch succes met wapenwetten en economische investeringen

Nu de angst voor een teleurstellend verkiezingsresultaat in november toeneemt, is Biden bekeerd. Na een gruwelijke schietpartij op een basisschool in Texas kwamen Republikeinen en Democraten overeen om de wapenwetten nipt aan te scherpen. In plaats van meer progressieve wensen door te drukken, koos Biden voor het compromis. Datzelfde gebeurde bij een politiek akkoord om flink te investeren in de productie van computerchips in de Verenigde Staten. Dat moet de onafhankelijkheid van China vergroten.

Aanstaande is een compromis over een omvangrijke klimaatwet tjokvol groene subsidies en investeringen. Linkse Democraten vinden het maar een zwakke, uitgeklede versie van de Build back better-wet en zouden liefst tegen stemmen. Verstandige Democraten weten dat het een belangrijke wet is, waarin genoeg wensen worden vervuld. Zo weet Biden met zijn herontdekking van het compromis toch weer politieke successen te boeken.