Ondernemer en miljardair Desmond Shum schreef een boek over corruptie binnen de Chinese Communistische Partij. Daarmee zet hij zijn leven op het spel.
In de vroege ochtend van 1 juli 2021 rijden bussen vol partijleden naar het Plein van de Hemelse Vrede. Het zijn de nakomelingen van de communistische revolutionairen die het land sinds 1949 besturen. Toen de economie vaart begon te maken, begin jaren tachtig, verzamelden ze voor zichzelf en hun families talloze privileges, laat Desmond Shum zien in zijn boek Red Roulette. Het is een zeldzaam en saillant exposé over het verrotte fundament van het Chinese zakenleven.
Desmond Shum (Sjanghai, 1968) groeide op in Sjanghai en Hongkong, en studeerde in de Verenigde Staten. Als ondernemer ontwikkelde hij de Airport Cargo Terminal en was hij nauw betrokken bij het Bulgari Hotel in Peking. Hij was lid van de CPPCC, een adviesorgaan van de Chinese Communistische Partij. In 2014 deed hij mee aan Peking-gezinde optochten tegen de paraplubeweging in Hongkong. Later liep hij juist mee in demonstraties voor democratisering. Zijn ex-vrouw Whitney Duan verdween in 2017 en staat onder huisarrest.
‘Je boekhouding op orde hebben, was iets geks uit het buitenland. Veel bedrijven hadden geen idee wat hun omzet was. Ze groeiden zo hard, dat ze het niet bijhielden. De administratie hing aan elkaar van opschepperij,’ zegt een ietwat stoïcijnse Shum per videoverbinding vanuit zijn appartement in Londen.
Vanuit de hele wereld krijgt Shum interview-verzoeken. Geen wonder, want het is voor het eerst dat een Chinese ondernemer een kijkje biedt achter de schermen. ‘Mensen durven niet te praten. Maar dit is het echte China. Ik wil dat mensen beter begrijpen hoe de Chinese Communistische Partij werkt.’
Corruptie en nepotisme tierden welig
De ondernemer groeide op als arme sloeber in Sjanghai en Hongkong. Toen Deng Xiaoping de deuren naar de buitenwereld opende voor China, kreeg Shum de kans om in de Verenigde Staten te studeren en carrière te maken in de zakenwereld. Het geld klotste tegen de plinten in China’s nieuwe, open economie. Shum trad toe tot de rang van de extreem rijken, een klasse die voor die tijd was voorbehouden aan de Rode Elite.
In de decennia voordat de huidige president Xi Jinping aan de macht kwam, tierden corruptie en nepotisme welig. Alles kon en niets was te gek. ‘We kwamen van niets, en als we niets van onze levens zouden maken, zou het niet uitmaken. Dus waarom zouden we er niet vol voor gaan?’ schrijft Shum.
Lees meer over de aspiraties van Xi Jinping: Dank aan Poetin voor verenigen Westen tegen Xi’s China
Maar hoe hoger je klimt, hoe harder je kunt vallen. De enige manier om zo’n val te breken, is het opbouwen van relaties en dat is nou precies de essentie van het Chinese bedrijfsleven. ‘Je doet zaken in een grijs gebied,’ legt Shum uit. ‘In elke Chinese wet is de laatste zin een ontsnappingsclausule. Ze kunnen de wet dus toepassen zoals ze willen. Daarom moet je altijd verbonden zijn aan een politieke macht.’
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?