Verkiezing Beste Tech-idee van 2022: de tussenstand

02 september 2022Leestijd: 4 minuten
KIJK en EW organiseren samen de verkeizing van Beste Tech-idee 2022

In samenwerking met EW organiseert de redactie van KIJK de verkiezing van het Beste Tech-idee van 2022. Stemmen kan nog tot en met 14 september. Lees hier de tussenstand.

Nederland barst van de vindingrijke studententeams en start-ups die innovatieve ideeën hebben bedacht die het leven of zelfs de wereld moeten verbeteren. Maar wat is nou het beste tech-idee dat de afgelopen tijd het licht zag? Dat kunt u mede bepalen in de zesde editie van het Beste Tech-idee. U kunt nog tot en met 14 september stemmen. Benieuwd naar de tussenstand? We tellen af met de voorlopige top-5:

5. Statiegeldmachine voor kleding

Hoe verging het eerdere winnaars?

De weg van een idee dat ontstaat in het hoofd van een bedenker tot een toepassing die in de praktijk functioneert, gaat over vele hobbels en zijpaden. Wat kwam er terecht van drie innovaties die in voorgaande edities van de verkiezing van Beste Tech-idee wonnen?

Nanofysicus Erik Bakkers werkt aan oplossing voor chips die te warm worden.

Kleding wordt steeds korter gedragen en jaarlijks belandt meer dan 145 miljoen kilo bij het restafval, waar het wordt verbrand. Natuurlijk kunnen we kledingstukken ook deponeren in textielcontainers, maar meer dan 15 procent daarvan raakt vervuild en is daardoor onbruikbaar voor hergebruik of recycling.

De start-up Drop & Loop wil hierin verandering brengen. Daarvoor plaatst het bedrijf in winkels machines waarin bezoekers hun oude textiel kunnen stoppen. Gebruikers krijgen per ingeleverde zak textiel een bon, die ze bij de winkel kunnen inleveren voor korting op producten of bijvoorbeeld een gratis kopje koffie.

4. Bacteriën afluisteren

Hoe weet je nou of een antibioticum tegen ziekmakende bacteriën werkt? De vraag bracht Farbod Alijani en zijn team van de TU Delft tot een heel bijzondere oplossing: door te luisteren. De basis van het idee is grafeen. Het wondermateriaal bestaat uit een enkele laag koolstofatomen en is daardoor extreem gevoelig voor externe krachten. Zo gevoelig dat een soort drumvel van grafeen de bewegingen van bacteriën kan registreren.

Cees Dekker, een van de teamleden, zegt daarover: ‘Wat we zagen was verbluffend. Als een enkele bacterie zich aan dat drumvel hecht, ontstaan er willekeurige trillingen met amplitudes van een paar nanometer die we konden detecteren. We konden het geluid van een enkele bacterie horen!’ Als de bacteriën resistent waren tegen het antibioticum, hielden de trillingen op hetzelfde niveau aan. Wanneer de bacteriën wel gevoelig waren voor het geneesmiddel, namen de trillingen gedurende één of twee uur af, en daarna waren ze volledig verdwenen. Zo weet je dus heel snel of bacteriën het loodje leggen of niet.

3. Waterstoftanker

Waterstof gaat waarschijnlijk een belangrijke rol spelen in onze energievoorziening, maar om het goed te kunnen vervoeren, is een nieuwe generatie schepen nodig. ‘Vloeibare waterstof is vele malen lichter dan vloeibaar aardgas, oftewel lng,’ zegt Job Volwater van C-Job Naval Architects, het maritieme ingenieursbureau dat het schip ontwierp. ‘Het gaat dus veel meer om het vervoeren van volume dan om het vervoeren van gewicht.’

Als je een ‘normaal’ lng-schip waterstof laat vervoeren, moet het veel ballast meenemen om voldoende diepgang en stabiliteit te krijgen. Maar daardoor zou de tanker veel meer brandstof verbruiken dan nodig is. En omdat de initiatiefnemers zoveel mogelijk wilden bijdragen aan de vergroening van de maritieme sector ontwierpen ze, samen met de Nederlandse waterstofleverancier LH2 Europe, een speciale waterstoftanker. Het werd een licht, trapeziumvormig schip met drie waterstoftanks en toch een klein onderschip. De tanker gebruikt een deel van de waterstof die in de tanks verdampt voor de eigen voortstuwing en kan zo volkomen emissieloos varen.

2. Groene portiekflats

Lees meer over de winnaars van vorige edities: Beste Tech-idee: van plan naar praktijk

Nederland telt nogal wat portiekflats, die vooral in de jaren vijftig en zestig uit de grond werden gestampt. 11 procent van de woningen, zo’n 847.000 stuks, bevindt zich in portiekflats. Een groot deel daarvan staat op de slooplijst. Ze zijn verouderd, gehorig en slecht geïsoleerd. Om te kunnen verduurzamen, moeten ze plaatsmaken voor nieuwe flats.

Of kan het ook anders? De TU Delft-studenten van SUM denken van wel. Ze bedachten een soort ‘opzetstuk’ van een of twee woonlagen, gemaakt van gerecyclede of biobased materialen. De bovenste verdieping zit vol met zonnecellen. Niet alleen op het dak, maar ook op de gevel. Die moeten samen genoeg energie opwekken om het complete bouwwerk van elektriciteit te voorzien. Verder zitten er in die extra woonlaag accu’s verwerkt om overtollige elektriciteit tijdelijk op te slaan, en een systeem om regenwater te verzamelen.

1. Kunstmatige alvleesklier

In Nederland lijden 100.000 mensen aan diabetes type 1. Hierbij valt het immuunsysteem de cellen in de alvleesklier aan die insuline produceren, een hormoon dat de bloedsuikerspiegel verlaagt. Deze mensen kunnen als gevolg daarvan niet zelf insuline aanmaken. Ze moeten dagelijks hun bloedsuiker meten, hun dieet in de gaten houden, en insuline spuiten of een pompje dragen. Maar ondanks die maatregelen komen hypo’s en hypers, een te lage of te hoge bloedsuikerspiegel, nog geregeld voor.

Werktuigbouwkundige en uitvinder Robin Koops (zelf gediagnosticeerd met diabetes type 1) bedacht en ontwikkelde daarom een kunstalvleesklier die geheel automatisch de insulinewaardes in het bloed regelt. Het apparaatje is niet veel groter dan een smartphone en zit vol met sensoren die continu de bloedglucosespiegel meten. Deze stuurt de kunstalvleesklier bij met twee benodigde hormonen, insuline en glucagon, zonder tussenkomst van de patiënt. Koops is al heel wat jaren bezig met het verbeteren van het apparaat, maar verwacht nu dat het in 2024 op de markt komt.

U kunt nog tot en met 14 september stemmen.