Nederlandse boeren gaan rond de feestdagen massaal opnieuw de weg op voor nieuwe protestacties tegen de stikstofmaatregelen van het kabinet. Mogelijk dreigen zelfs lege schappen met Kerst. Vier dingen die u moet weten over het nieuwe boerenprotest.
Het wordt enorm
Als de acties doorgaan, hebben ze plaats rond de feestdagen, zegt voorzitter van actiegroep Farmers Defense Force Mark van den Oever donderdag in De Telegraaf.
Boeren zouden in appgroepen in nauw contact met elkaar staan over hoe het volgende protest eruit moet komen te zien. Opnieuw naar Den Haag, het platleggen van Schiphol of het verkeer door het hele land als mensen op kerstavond naar huis willen rijden behoren allemaal tot de actiemogelijkheden. ‘Of alles tegelijk.’ Het bestuur van FDF hakt maandagavond de knoop door.
De dreiging komt op een gevoelig moment. De spoedwet Stikstof kreeg donderdag een nipte meerderheid in de Tweede Kamer. Daar staan regels in voor bijvoorbeeld stikstofarm veevoer. Linkse partijen stemden tegen. Zij willen meer geld voor natuurherstel en vooral meer maatregelen die de stikstofuitstoot daadwerkelijk verminderen. De PvdA eist daarnaast dat de stikstofruimte die daardoor wordt vrijgespeeld, in eerste instantie ten goede komt aan de bouw van betaalbare woningen.
De steun van de linkse oppositie is nodig, wil het kabinet de wet later deze maand ook door de Eerste Kamer kunnen loodsen.
De boeren zijn nog steeds niet blij met het kabinetsbeleid. Vorige maand presenteerden ze eigen plannen om de uitstoot te verminderen, maar die zijn niet overgenomen, volgens Van den Oever.
De schappen blijven mogelijk leeg met kerst
Het meest in het oog springende actieplan: het saboteren van de bevoorrading van supermarkten. In de week voor Kerst – als heel Nederland de koel- en voorraadkast vult voor de feestdagen – wil de actiegroep in heel het land de voedselvoorziening stilleggen, melden Omroep Friesland en de Leeuwarder Courant donderdag. Dat willen ze doen door wegen van en naar distributiecentra van supermarkten te blokkeren.
Meer achtergrond bij dit verhaal: Geen simpele oplossing voor problemen ‘stikstofvonnis’
Op die manier zou de waardering voor boeren en hun werk moeten groeien, zo schrijft Van den Oever in een brief. Hij verwijst naar een bericht van een van de leden, die opmerkte dat de boer tijdens de Hongerwinter ‘de meest gewaardeerde burger’ was. ‘Hardop denkend vraag ik me af of het geheugen eens opgefrist moet worden.’
Supermarkten maken zich grote zorgen, meldt het AD. Dat dreigement is ernstig, stelt CBL, de brancheorganisatie van supermarkten. ‘Hiermee wordt de consument geraakt die eerdere boerenprotesten nog met sympathie begroette.’
Bouwers sluiten zich aan bij protest: ‘Den Haag gaat op haar knieën’
Ook de bouwsector is van plan zich aan te sluiten bij de grootschalige protestactie. De stichting Bouw in Verzet (voorheen Grond in Verzet red.) werkt actief samen met de FDF volgens de Telegraaf. In een bericht naar de achterban zou het bestuur hebben gerept over een actie die ‘Nederland zal laten schudden op haar grondvesten’ en politiek Den Haag ‘op haar knieën’ zal doen gaan.
De bouwsector heeft ook last van strengere milieuregelgeving. Op 30 oktober stond het Malieveld in Den Haag vol met bouwvoertuigen om te protesteren tegen de PFAS-normen. Door de scherpe norm, die in oktober van kracht werd, lagen er veel bouwwerkzaamheden weken stil.
Wat is PFAS?
PFAS is een afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen, waartoe zo’n zesduizend stoffen behoren. Een kwart daarvan is kankerverwekkend. Als bij een bouwproject grond wordt verplaatst, moet worden getest op de aanwezigheid van dergelijke stoffen. Als 1 kilo grond meer dan 0,1 microgram PFAS bevat, mag deze niet worden verplaatst naar grond die schoner is. In praktijk blijkt dat veel grond boven deze norm zit. Voor grondverzetsbedrijven, aannemers, transporteurs en baggeraars zijn de maatregelen desastreus: zij mogen geen grond meer vervoeren.
Eind november werd duidelijk dat het kabinet de PFAS-norm fors verhoogt om de sector weer aan het werk te krijgen. Eerst was de norm 0,1 microgram PFAS per kilo, na de aanpassing van het kabinet werd dit 0,8 microgram.
Toch is de sector nog niet tevreden. Voorzitter van Bouw in Verzet, Jelco Beijer, verwacht dat de actie in december ‘een heel stuk groter’ wordt dan die in oktober. ‘We denken dat meer burgers zich bij ons voegen, zowel met voertuigen als met support,’ zegt Beijer tegen Tubantia.
#PFAS vrije grond wordt op Malieveld gekieperd. #bouwprotest pic.twitter.com/56G9UtWBJM
— Eva Wiessing (@evawiessing) October 30, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vreugdevuurbouwers sluiten zich ook aan
FDF krijgt steun van een van de organisaties achter de vreugdevuren in Den Haag. Die mogen dit jaar niet doorgaan omdat ze niet aan de veiligheidseisen van de gemeente voldoen. Volgens woordvoerder van FDF en nertsenfokker Mischa Bouwer heeft ‘de organisatie’ van een vreugdevuur de boeren vandaag benaderd. Of dat gaat om die in Scheveningen of de Haagse wijk Duindorp, is onduidelijk.
Lees ook: Provincies bezwijken onder boerenprotest
Wegens de stikstofcrisis en PFAS-normen trokken de boeren eerder al massaal naar Den Haag, blokkeerden ze diverse op- en afritten op snelwegen en protesteerden ze bij provinciehuizen en het RIVM.
‘Maar op het Malieveld bereik je niks,’ meent Bouwer. Het Landbouw Collectief (waarin dertien boerenorganisaties, waaronder FDF, zich hebben verenigd) heeft gesprekken gevoerd met de minister, maar die hebben volgens hem geen donder opgeleverd. Bouwer erkent dat de kans bestaat dat mensen niet alles in huis kunnen halen dat ze willen voor Kerstmis. ‘Dan moeten ze maar naar boeren om spullen te halen, zoals vroeger,’ zegt hij in het AD.