Zo reageert Kamer op plan voor verbod op betaalde seks

03 september 2020Leestijd: 5 minuten
Straatbeeld van de Wallen in Amsterdam. Foto: ANP

Het CDA wil dat prostitutie in Nederland wordt verboden. De partij schaart zich achter een burgerinitiatief van jongerenbeweging Exxpose, die wil dat betaalde seks strafbaar wordt. Vier vragen en antwoorden.

1. Wat is Exxpose?

Exxpose is een jongerenbeweging die wil dat het kopen van seks strafbaar wordt en die daarvoor een burgerinitiatief met de naam ik ben onbetaalbaar in het leven heeft geroepen. Dat is al zeker 50.000 keer ondertekend.

Exxpose wil met het verbod het zogeheten ‘nordic model’ volgen. Daarin zijn zowel sekskopers strafbaar als derden die verdienen aan prostitutie. Mensen in de prostitutie zelf zijn niet strafbaar en wordt hulp geboden.

Lees ook dit commentaar van Arendo Joustra: Verhuis de Wallen naar het lege Westelijk HavengebiedWallen

Uit evaluaties uit landen waar dit model al is ingevoerd – Noorwegen, Zweden en Frankrijk – blijkt volgens de actiegroep dat door de vraag naar prostitutie aan te pakken minder mensen seks gaan kopen, het land minder aantrekkelijk wordt voor mensenhandelaren en minder mensen worden uitgebuit in de prostitutie.

In Nederland werken 30.000 mensen in de sector. Volgens Exxpose krijgt 60 procent van hen te maken met fysiek geweld en 78 procent met seksueel geweld. Zeker 89 procent zou hebben aangegeven ermee te willen stoppen.

2. Hoe regeert de politiek?

Het CDA wil serieus werk maken van het voorstel. Ook ChristenUnie en SGP willen een verbod. Volgens CDA-Kamerlid Anne Kuik is betaalde seks niet meer van deze tijd en wordt instemming van de vrouw afgekocht door de koper. ‘De vrouw wil in eerste instantie geen seks met degene die het vraagt, maar door het aanbod van geld verandert de nee in een ja.’ Niet alles moet volgens Kuik te koop zijn.

Debat Tweede Kamer

Na overleg in de Tweede Kamer donderdag laat het kabinet een vergelijkend onderzoek doen naar de manier waarop andere landen met prostitutie omgaan. VVD, D66, SP en GroenLinks vinden dat prostitutie een legale sector moet zijn, waarvoor mensen zelf moeten kunnen kiezen. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) zei op voorhand dat ze tegen strafbaarstelling van betaalde seks is. Net als een groot deel van de Kamer is ze bang dat veel sekswerkers dan de illegaliteit in zullen gaan, met alle risico’s van dien.

Zeker 95 procent van de sekswerkers op de Wallen zijn volgens Kuik jonge vrouwen uit arme gebieden in Oost-Europa. Kuik noemt het hypocriet dat zij hier in de prostitutie werken, terwijl niemand wil dat zijn of haar dochter op de Wallen komt te werken. Prostitutie werkt volgens haar mensenhandel in de hand.

De Amsterdamse gemeenteraadspartij Bij1 heeft al laten weten dat ze tegen het voorstel is.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Eva Vlaardingerbroek, die een aantal opinie-artikelen voor EW schreef, ‘voelt sympathie voor het initiatief’. Maar het voelt voor haar zowel moreel als juridisch onjuist om de ‘koper’ strafbaar stellen, maar de ‘aanbieder’ niet. ‘Daarbij komt, dat het duistere circuit gewoon nog verder ondergronds gaat en alleen “gewone hoerenlopers” met dit systeem worden gepakt.’ Volgens Vlaardingerbroek kan beter worden ingezet op ondergrondse illegale mensenhandel. Prostituees die al in beeld zijn, moeten hulp blijven krijgen om het circuit vrijwillig te verlaten.

‘Een bizar achterhaald plan,’ noemt Achraf Bouali (D66) het idee op Twitter. ‘In andere landen heeft dit geleid tot meer geweld en gezondheidsrisico’s. Willen we sekswerkers steunen, druk dan niemand de illegaliteit in maar kom op voor rechten, veilige werkomgeving/bestrijdt misstanden.’
‘Legaal of niet: wat prostitutie in geen geval moet zijn is een toeristische attractie, zoals de raambordelen op de Wallen,’ twittert CDA-raadslid Diederik Boomsma.

3. Welke voorstellen zijn de revue al gepasseerd?

Amsterdam zit flink in zijn maag met de prostitutie in de stad, vooral in het Wallengebied. In juli vorig jaar presenteerde de burgemeester vier scenario’s. Zo wordt voorgesteld om alleen de gordijnen te sluiten (de vrouwen verdwijnen dan uit het zicht maar blijven wel aan het werk), alle prostitutie op de Wallen te verbieden of een deel van de werkplekken te verplaatsen naar een andere locatie. In de laatste optie wordt juist gepleit voor een toename van het aantal werkplekken om de drukte te spreiden.

Lees ook de column van Gerry van der List: Leeftijdsdiscriminatie prostituees is bedenkelijk paternalisme

Per 1 januari 2020 geldt een verbod op het houden van rondleidingen op de Wallen in Amsterdam. ‘We vinden het niet meer van deze tijd dat mensen naar sekswerkers koekeloeren,’ zei wethouder Udo Kock (D66) hierover.

In februari van dit jaar stelde burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) voor een prostitutiehotel of ‘erotisch centrum’ in te richten als alternatief voor prostitutie buiten het Wallengebied.

In een erotisch centrum kunnen klanten langs inpandige ramen lopen, of in een werkkamer de sekswerker ontmoeten met wie ze online al hebben afgesproken. Zo’n centrum kan ook een bordeel bevatten, sekstheater, cafés en eventueel een beautysalon of zonnestudio voor de sekswerkers. Deze erotische pleisterplaats moet de feesttoeristen trekken die nu massaal naar de Wallen gaan, en daarmee de binnenstad ontlasten. Voor sekswerkers is het volgens Halsema een veilige plek, waar de gemeente vrij gemakkelijk kan handhaven.

Een prostitutiehotel biedt vergelijkbare werkplekken voor sekswerkers, maar dan zonder horeca en seksclubs. Hier zullen vooral klanten op afkomen die gericht op zoek zijn naar de diensten van sekswerkers, maar waarschijnlijk veel minder feesttoeristen, die impulsief en onder invloed kiezen voor prostitutie. De gemeente moet uiteindelijk de knoop doorhakken over het plan.

Bij de Raad van State ligt op dit moment een in het Regeerakkoord afgesproken wetsvoorstel ter advies. Daarin staat dat zowel de seksbedrijven als de prostituees een vergunning moeten hebben. Klanten die gebruikmaken van een prostituee zonder vergunning zijn strafbaar.

4. Wat heeft EW eerder geschreven over dit onderwerp?

‘De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema wil een “prostitutiehotel” of “erotisch centrum” elders in de stad om toeristische overbelasting van de Wallen tegen te gaan. Een prima initiatief, maar nog te soft. Alleen harde maatregelen, zoals Utrecht dat deed in 2013, kunnen een eind maken aan de vrouwvijandige “traditie” van raamprostitutie,’ schreef René van Rijckevorsel in februari. Hij pleitte ervoor om raamprostitutie te verbieden.

‘Goed dat burgemeester Femke Halsema de prostitutie op de Amsterdamse Wallen wil aanpakken,’ schreef ook Arendo Joustra. ‘Amsterdammers hebben meer behoefte aan woonruimte dan aan goedkope toeristen en sekswerkers.’ Hij pleitte er in juli 2019 voor om de prostituees te verhuizen naar het Westelijk Havengebied in plaats van ze het oudste stukje Amsterdam met zijn prachtige architectuur te laten bevolken.

Gerry van der List benadrukte in oktober dat prostitutie in zijn ogen niet moet worden verboden. Volgens hem blijft het ‘worstelen met prostitutie’, maar is het terecht dat het beroep in Nederland legaal is. ‘Het gaat immers om een vrijwillige transactie tussen volwassenen waarmee de overheid zich in beginsel niet dient te bemoeien. Alleen in het geval van misstanden, zoals mensenhandel en uitbuiting, behoort te worden ingegrepen. Maar dit geldt voor elke bedrijfstak.’