Wie dit jaar een huis wil kopen, krijgt het nog moeilijker dan afgelopen jaar. Economen voorzien een flinke prijsstijging omdat opvallend meer kopers denken te kunnen toeslaan op de huizenmarkt. Hoe ziet die markt eruit in 2021?
1
Prijsstijging verwacht
Drie maanden geleden stapte ABN AMRO als eerste grote hypotheekverstrekker af van een eerder verwachte prijsdaling van koophuizen in 2021. De bank verwacht nu zelfs een stijging. Met 5 procent stijgen de prijzen dit jaar minder hard dan in 2020, maar woningmarkteconoom Philip Bokeloh van ABN AMRO noemt de stijging in De Telegraaf ‘nog altijd fors’. Ook Rabobank rekent op een prijsstijging van zo’n 5 procent.
De reden voor opnieuw stevig stijgende huizenprijzen lijkt te worden ingegeven door een groeiend aantal belangstellenden dat in 2021 wil proberen een huis te kopen. Vooral starters willen hun plannen binnen nu en een half jaar uitvoeren. Het afschaffen van de overdrachtsbelasting heeft ook een aanzuigende werking.
2
Grote druk van statushouders op de huizenmarkt
Gemeenten luiden onderwijl de noodklok omdat ze een stortvloed aan asielzoekers met verblijfsstatus moeten huisvesten. In 2021 moeten naar verwachting 27.000 statushouders in Nederland worden ondergebracht, waarvoor bijna 16.000 extra huizen nodig zijn. Dat is twee keer zoveel als afgelopen jaar.
Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ankie Broekers-Knol (VVD), het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) schrijven in een brief aan de gemeenten dat de extra huisvesting nodig is omdat de tijdelijke verblijflocaties van het COA vol raken en het aantal asielzoekers met een verblijfsvergunning dat wacht op een eigen huis groeit.
Deze toename komt volgens staatssecretaris Broekers-Knol mede doordat de Immigratie- en Naturalisatiedienst een achterstand van ruim 15.000 asielzaken wegwerkt.
De vraag naar een woning voor statushouders komt bovenop het huizentekort dat er nu al is. Door de druk op de sociale huurwoningmarkt nemen de wachttijden voor groepen met voorrang toe, maar ook reguliere woningzoekenden moeten nog langer op een plekje wachten.
3
Grote steden missen regie
Volgens NRC missen grote steden nog steeds instrumenten om de excessen op de woningmarkt tegen te gaan. Dat melden zeven grote steden die in 2019 een zogenoemde woondeal sloten met minister van Binnenlandse Zaken Ollongren.
Zo heeft Ollongren met de steden afspraken gemaakt over onder meer het aantal te bouwen nieuwe huizen, maar ook over hoe bijvoorbeeld een extreme stijging van huurtarieven in de vrije sector kan worden beteugeld.
Meer over dit onderwerp: Huizenmarkt bevindt
zich in oog van orkaan
Het kabinet zou daarbij helpen met landelijke wet- en regelgeving. Maar wethouders Wonen in de steden zeggen die instrumenten nog onvoldoende te hebben. Zo is er nog steeds geen ‘noodknop’ om extreme huurstijgingen te verbieden of een zelfbewoningsplicht om particuliere verhuurders af te schrikken.
Ollongren presenteerde in 2018 haar Nationale Woonagenda, met als doelstelling zo’n 75.000 nieuwbouwhuizen per jaar tot 2025. In juni vorig jaar berekende het ministerie van Binnenlandse Zaken dat er in de komende tien jaar 845.000 nieuwe huizen bij moeten komen om te voorkomen dat het woningtekort verder oploopt.
4
NVM trekt aan de bel
Dat de oververhitte huizenmarkt maar niet afkoelt, blijkt ook uit de laatste cijfers van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Ook die verwacht een verdere prijsstijging en roept gemeenten op bij de toewijzing van bouwlocaties meer te kijken naar de daadwerkelijke vraag.
Lees meer achtergrond bij dit verhaal: Noodkreet makelaars aan gemeenten, ‘woningmarkt schreeuwt om actie’
Lana Gerssen, voorzitter van de vakgroep Wonen van de NVM zegt tegen EW dat gemeenten soms denken dat consumenten graag naar appartementen in het centrum van een stad willen verhuizen. Maar de NVM ziet juist dat mensen graag naar de rand van de stad trekken en een extra kamer of een huis met een tuin willen. ‘Gemeenten moeten over hun schaduw heen springen en vraaggestuurd bouwen.’
Lees: meer aan de randen van de stad, in randgemeenten of op andere plekken in het land. De NVM pleitte eerder al voor een minister van Wonen, die doorzettingsmacht zou moeten hebben als gemeenten en provincies niet in actie komen.