Aylin Bilic: ‘Ik heb het idee dat ik een mini-steentje bijdraag’

Aylin Bilic zat begin mei met Kees – ‘mijn vent’, zegt ze vaak – en hun achtjarige dochtertje Céline in de Belgische plaats Knokke te genieten van een lunch met asperges. Vlak ervoor had ze voor NRC Handelsblad een column geschreven met de kop ‘De Turken blaffen, maar bijten zullen ze niet’. Kees heeft er een hekel aan, zegt ze, maar ze kon het niet laten tijdens de lunch ‘heel even’ naar haar sociale media te kijken.

De column was na publicatie door Platform Dergisi in het Turks vertaald en op Twitter en Facebook gezet. ‘Bovendien hadden ze allerlei eigen interpretaties toegevoegd en in hun Twitter-bericht een aantal Turkse ministeries getagd.’ De strekking: die Bilic, die haat Turkije – het land van haar ouders nota bene – en alle Turken. Daar in Knokke zag ze vele tientallen berichten binnenkomen. ‘Ook vanuit Centraal-Anatolië.’

Boosheid, getier, verkapte bedreigingen. Het was niet de eerste keer dat ze het meemaakte. Ze is ook niet de enige kritische Nederturk die zo nu en dan met zo’n ‘malicieuze afrekening’ te maken krijgt. Toch schrok ze. ‘Kees zei: “Het heeft zoveel impact op je, wil je dit blijven doen?” “Nee,” zei ik, “ik ben er klaar mee.”’

Bilic’ strijdvaardigheid wordt altijd wel aangewakkerd

Terug in Amsterdam, waar ze woont en werkt, was ze bedaard. En er gebeurt altijd wel iets wat haar strijdvaardigheid aanwakkert. ‘Ik heb een grote aversie tegen onrechtvaardigheid. Maar wel op een andere manier dan de mensen die de hele dag roepen dat ze zo tegen onrechtvaardigheid zijn.’ Bilic, zelf ondernemer, stoort zich bijvoorbeeld aan het vonnis van de rechtbank dat Shell noopt om versneld minder CO2 uit te stoten. Dat vindt ze onrechtvaardig. ‘Omdat Shell juist een grote bijdrage aan verduurzaming wil leveren.’

Of neem de veronderstelling dat racisme wijdverbreid is in het politiekorps. ‘Als er binnen een klein groepje in een Rotterdamse eenheid racistische appjes zijn verstuurd, betekent dat niet dat dat een issue is bij alle zestigduizend politiemedewerkers. Je zult maar agent zijn en al jaren horen dat je het verkeerd doet, terwijl je een groot deel van de tijd dezelfde Marokkaanse jongens oppakt en een collega hebt op wie is ingehakt door een Turk uit een trouwstoet. Als ik dat zeg, dan hemel ik de politie op en ben ik ook een racist. Kom op, zeg.’

Mijn vader is hier fantastisch ontvangen. Hij was zelf nauwelijks religieus, maar zei altijd: “In welk ander land kun je als gelovige zo zijn wie je wilt zijn?”

Daags voor het interview, op een zonovergoten Amsterdams terras, heeft ­Farid Azarkan, fractievoorzitter van DENK in de Tweede Kamer, gezegd dat moslims in Nederland als stiefkinderen worden behandeld. ‘Hoe durf je? Mijn vader kwam in 1962 naar Rotterdam en is fantastisch ontvangen. Mijn vader was zelf nauwelijks religieus, maar zei altijd: “In welk ander land kun je als gelovige zo zijn wie je wilt zijn?” Moslims kunnen al decennia naar de moskeeën die ze mochten bouwen. Ze konden hun onderwijs inrichten en hun taal behouden. Azarkan maakt van moslims, zijn achterban, slachtoffers. Dat is walgelijke politiek.’

Ze opereert in de spotlichten en in de luwte

Bilic heeft, zegt ze, gelukkig twee carrières. De eerste, in de media, speelt zich af in de spotlichten. Naast columnist bij NRC is ze vaste gast bij omroep WNL, schuift ze aan bij praatprogramma’s, laat ze van zich horen op BNR Nieuwsradio en is ze actief op Twitter.

Met haar tweede carrière, in het bedrijfsleven, opereert ze in de luwte. Met Aylin Bilic Advies helpt ze bedrijven en organisaties die moeten samenwerken en doet ze aan conflictbemiddeling. Ze leidt debatten en is dagvoorzitter. Bilic is ook verbonden aan De Vroedt & Thierry, een bureau voor de werving en selectie van topbestuurders en toezichthouders.

Ze heeft beide werelden nodig, als yin en yang. In het bedrijfsleven ontmoet ze opdrachtgevers en collega’s, ook met een migrantenachtergrond, die haar als ‘normaal’ zien en zo ook met haar omgaan. ‘Maar alleen over bedrijfsprocessen praten of hoe een organisatie moet veranderen, kan ik niet.’ Mede door haar culturele achtergrond, vertelt ze, was ze altijd al geboeid door nieuws en media. ‘Ik vind het leuk om over politiek te praten. Daarom heb ik ook meer mannenvrienden dan vrouwenvrienden.’

Maar in de media, op Facebook vooral, kan het er hard aan toegaan. ‘Ik wil ook niet de hele week als abnormaal worden gezien. Dat zou ik ook niet volhouden. Dan word ik moedeloos.’ Vanochtend werkte ze op haar kantoor – een oase van rust. ’s Middags, op het terras, is ze nog steeds relaxed, op wat oprispingen na. Af en toe, bij gevoelige onderwerpen, praat ze iets zachter. Het terras zit vol.

Bilic zegde haar D66-lidmaatschap op