Privacy van onhandelbare luchtvaartpassagiers wint het van veiligheid

Vliegtuigpassagiers die ‘door het lint’ gaan, brengen de veiligheid in gevaar en veroorzaken omvangrijke schade. Luchtvaartmaatschappijen hanteren ‘zwarte lijsten’, maar die mogen ze vanwege privacyregels niet onderling uitwisselen. KLM en Transavia proberen dat nu toch. Eric Vrijsen over de achtergronden van dit wangedrag en over de mogelijkheden van lik-op-stuk.

Op een zondagmiddag begin augustus stond op Schiphol een Boeing 737 van Transavia gereed voor vertrek naar Napels. Vanwege de personeelstekorten in de bagagekelders waren niet alle koffers aan boord. Vanuit de cockpit werd medegedeeld dat de achtergebleven lading zou worden nagezonden. Een vrouwelijke passagier werd woedend. Ze ging volkomen door het lint en gedroeg zich agressief tegenover de stewardessen. Waarschuwingen en vermaningen hadden geen effect. Uiteindelijk werd zij door twee marechaussees van boord gehaald – met enorm veel misbaar van haar kant.

Het vliegtuig liep aanzienlijke vertraging op. Een van de stewardessen was zo aangeslagen dat ze niet meer kon werken. In noodgevallen moeten bemanningsleden kordaat de evacuatie regelen en dat kan alleen als ze fris en koel overal op kunnen reageren. Na zo’n incident als met die mevrouw lukt dat niet meer.

Er kon zo snel geen vervanger aantreden. Met te weinig personeel in de cabine is de veiligheid ook in het geding en dus bleef het toestel op Schiphol. De passagiers werden ondergebracht in hotels. De volgende dag vertrokken ze alsnog naar Napels.

Vaak afgedaan met: ‘kort lontje’

Op social media verschenen beelden van het incident. Vaak werd het afgedaan als een voorbeeld van het ‘korte lontje’ dat nu eenmaal hoort bij het coronatijdperk. Ook werd er nogal met cijfers gegoocheld, waardoor het onjuiste beeld ontstond dat er massa’s onhandelbare passagiers zijn en dat het cabinepersoneel er tegenwoordig op zowat elke vlucht mee te maken heeft.

Eerst een paar cijfers. Dan de mogelijkheden van een lik-op-stuk-aanpak.

Onhandelbare passagiers worden in het vakjargon van de luchtvaart aangeduid als ‘unruly passengers’, weerspannige reizigers. De Politiedienst en Beveiliging van de Koninklijke Marechaussee op Schiphol had er in 2018 in totaal 99 keer mee te maken: ongeveer 2 keer per week. In 2019 was het 55 keer: 1 keer per week. In 2020 – terwijl er weinig werd gevlogen – 53 keer. Dit jaar tot dusver 26 keer, waarvan 5 gevallen in juli en 1 in augustus.

Net zo schoon als een operatiekamer

Dat komt ook neer op 1 keer per week. Met de stress vanwege coronamaatregelen heeft het dus nauwelijks te maken. Dat blijkt ook uit een grote enquête van de IATA, de wereldluchtvaartorganisatie.

Van de reizigers vindt 85 procent dat het toestel waarin zij zitten, grondig is gereinigd en gedesinfecteerd; 65 procent is het eens met de stelling dat ‘het vliegtuig net zo schoon is als een operatiekamer’. Van degenen die sinds juni 2020 een vliegreis maakten, zegt 86 procent dat de COVID-maatregelen hun een veilig gevoel gaven; 86 procent is sterk voorstander van het dragen van gezichtsmaskers aan boord; 83 procent vindt dat de bemanning strikt moet toezien op de mondkapjesplicht; 90 procent oordeelt dat het personeel van de luchtvaartmaatschappij erin slaagt de naleving van de COVID-maatregelen op te leggen aan de passagiers. Kortom, het overgrote deel van de passagiers staat volledig achter het optreden van de bemanning. Slechts een enkeling is het er niet mee eens.