Grote vragen over rol Kaag en Bijleveld in Afghanistan-debat

15 september 2021Leestijd: 2 minuten
Demissionair Minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken (D66), demissionair Minister Ank Bijleveld van Defensie (CDA) Foto: ANP

Hoe boos is de Tweede Kamer over de moeizaam verlopen evacuatie uit Afghanistan? Dat moet woensdagmiddag 15 september blijken als de Kamer, na uitstel, erover debatteert. Ten minste 459 Nederlanders of mensen met een verblijfsvergunning zijn daar achtergebleven, onder wie 22 tolken.

In juni riep de Tweede Kamer Ank Bijleveld (CDA) op om haast te maken met de evacuatie. De vraag is of de demissionair minister van Defensie dat ook heeft gedaan. Bekend was toen dat op 4 juli de Nederlandse missie zou eindigen. Daarom wilde de Kamer dat Afghaanse tolken die voor Nederland hebben gewerkt in veiligheid werden gebracht, desnoods door evacuatie.

Kaag weigerde Frans aanbod om Nederlandse evacués mee te nemen

Die evacuatie kwam laat op gang. Zeker tientallen tolken bleven in Afghanistan achter toen de missie in juli eindigde. Pijnlijk voor het kabinet is ook dat demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag (D66) een genereus aanbod van Frankrijk negeerde. De Fransen boden Kaag aan om in juli Nederlandse evacués mee te nemen op Franse evacuatievluchten. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. Kaag zei in augustus nog niks te weten van de Franse evacuatievluchten.

Kaag en Bijleveld zullen aan de Kamer moeten uitleggen waarom Nederland zo weinig doortastend omging met de evacuatie. Uit een eerder gepubliceerd feitenrelaas bleek dat de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) eind 2020 waarschuwde voor de zwakke staat van het Afghaanse leger en de opmars van de Taliban. Over dat feitenrelaas en de evacuatie stelden  Tweede Kamerleden een kleine vijfhonderd Kamervragen.

Kamer boos om laat aanleveren van stukken en stelt debat uit

Kamerleden ontvingen de antwoorden daarop en andere stukken – van meer dan honderd pagina’s – pas dinsdagavond laat, terwijl het debat enkele uren later aanvangt. Veel Kamerleden reageerden daar boos op. Pieter Omtzigt, die vandaag terugkeert in de Kamer, beschouwt de gang van zaken als een structureel probleem:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Jasper van Dijk van de SP noemt het de ‘zoveelste schoffering van de Kamer’. Ook andere Kamerleden reageerden woedend, onder wie de aanvrager van het debat Kati Piri (PvdA).

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Ook blijkt dat de stukken die dinsdagavond naar de Kamer zijn gestuurd, niet compleet zijn. Stukken over de evacuatie van lokaal ambassadepersoneel, waarover de Volkskrant berichtte, zouden ontbreken. Stukken hierover komen alsnog naar de Kamer.

Om 11.30 uur begon de Tweede Kamer het debat kortstondig, om het tot 15.00 uur uit te stellen. Zo hebben de Kamerleden meer tijd om de stukken te bestuderen.