Rutte IV stevent af op ‘ministersrecord’

Rutte IV stevent volgens De Telegraaf  af op twintig ministers en tien staatssecretarissen. Dat kan best nodig zijn, gezien de vele urgente zaken die het nieuwe kabinet hopelijk gaat aanpakken. Maar ook gezien de werkdruk waaronder het zittende kabinet zucht, wat zelfs leidde tot het vertrek van ministers.

Historisch gezien zou een kabinet met twintig ministers en tien staatssecretarissen een record zijn. In de negentiende eeuw runden pakweg acht ministers het land. Pas na 1948 kwamen er staatssecretarissen.

Gaandeweg telden kabinetten meer ministers. Zestien was het record, toen Mark Rutte (VVD) in 2010 als premier aantrad. Rutte, die toen nog op de lijn zat dat de overheid heus kleiner kon, ja zelfs moest, wilde dat ook tonen in een kleiner aantal ministers. Zijn eerste kabinet (VVD en CDA, gedoogd door de PVV) telde twaalf ministers. Rutte II (VVD en PvdA) had er in 2012 dertien.

Maar de praktijk is weerbarstig en het machtsevenwicht in een coalitie telt ook. In een kabinet met vier partijen is de spoeling dunner en moet wat worden verzonnen om alle coalitiepartners aan bod te laten komen. En zo had Rutte III (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) in 2017 toch weer zestien ministers (net als voorgaande kabinetten in 1952, 1971 en 2003).

Het ziet ernaar uit dat de voormalige voorstander van een kleine overheid en dito kabinet het record van zestien ministers gaat verbreken. Alsof de VVD-leider denkt dat elk record telt: dat van de langste naoorlogse kabinetsformatie, dat van de meeste ministers en natuurlijk dat andere record, van langstzittende premier.