Hoogste asielinstroom sinds vluchtelingencrisis 2015

31 januari 2022Leestijd: 2 minuten
Asielzoekers maken gebruik van de Pendelbus tussen Emmen en Ter Apel. ANP / Hollandse Hoogte / Venema Media

Ruim twintigduizend asielzoekers deden vorig jaar een eerste verzoek om asiel te krijgen in Nederland. Het is het hoogste aantal sinds 2015, toen Europa kampte met een vluchtelingencrisis door de Syrische burgeroorlog. Ook afgelopen jaar vroegen vooral Syriërs asiel aan, naast Afghanen.

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2021 24.740 asielverzoeken werden gedaan. Een jaar eerder werden 13.720 verzoeken gedaan, een stijging van liefst 80 procent. In 2020 lag het aantal asielverzoeken lager door internationale reisbeperkingen en grenssluitingen wegens de coronacrisis. In 2019 deden 22.540 mensen een eerste asielverzoek in Nederland, tweeduizend minder dan in 2021.

Meeste asielaanvragen volgden na de zomer

Naast de ruim twintigduizend asielaanvragen van mensen die voor het eerst een verzoek deden, kwamen ook iets meer dan tienduizend nareizigers naar Nederland. Dat zijn familieleden van mensen die een verblijfsvergunning hebben gekregen en zo recht hebben op gezinshereniging.

Het grootste aantal van de asielverzoeken werd in het derde en vierde kwartaal van 2021 gedaan. Zo kreeg de Immigratie- en Naturalisatiedienst in februari 780 asielverzoeken en in september liefst 3.950. Volgens het CBS is dat het gevolg van de omverwerping van het Afghaanse regime. In augustus grepen de jihadistische Taliban de macht in Afghanistan.

Syriërs, Afghanen en Turken deden meeste asielaanvragen

Het zorgde voor een tumultueuze evacuatie van Afghanen die voor westerse landen en organisaties hebben gewerkt. De Tweede Kamer wilde afgelopen najaar een ruimhartig asielbeleid en warm welkom voor de gevluchte Afghanen. In totaal vroegen in 2021 3.005 Afghanen asiel aan.

Afghanen vormen daarmee een van de grootste groepen asielzoekers. Met afstand de grootste groep vormen Syriërs. Liefst 8.380 asielzoekers hadden de Syrische nationaliteit. Ook vroegen 2.460 Turken vorig jaar asiel aan.

De hoge instroom asielzoekers leidde afgelopen jaar tot grote problemen. Zo ving het asielzoekerscentrum Ter Apel enkele perioden tot wel drie keer zoveel mensen op dan het aankon. Asielzoekers moesten in kantoren en wachtruimtes op veldbedden slapen. De gemeente Westerwolde slaakte meermaals een noodkreet. Toenmalig staatssecretaris van Asiel, Ankie Broekers-Knol (VVD), bedelde bij gemeenten om extra opvangplaatsen.

In 2022 verwacht het kabinet in totaal 32.000 asielaanvragen

In december nam Broekers-Knol onrechtmatig een verstrekkend besluit: zij gaf vijf gemeenten een ‘aanwijzing’ die hen zou verplichten om asielzoekers op te nemen. Begin januari gaf Broekers-Knol toe dat daar geen juridische basis voor was. ‘De aanwijzingen hebben geen grondslag in Nederlandse wet- en regelgeving,’ schreef zij aan de Tweede Kamer. De vijf gemeenten, Alkmaar, Enschede, Gorinchem, Venray en de regio Rotterdam, reageerden furieus op de bekentenis.

Eric van der Burg (VVD) volgt in het kabinet-Rutte IV Broekers-Knol op en heeft de gemeenten beloofd het anders aan te pakken dan zijn voorganger. De Rijksoverheid verwacht dat komend jaar liefst 32.300 asielzoekers naar Nederland komen. Voor hen zijn nog eens 13.000 opvangplaatsen nodig.