Lokalen dominant in gemeenteraad: hoe nu verder?

Victorie voor de lokale partijen, verlies voor de democratie. Dat is het beeld van de gemeenteraadsverkiezingen 2022. De feestvreugde was het grootst bij de lokale partijen. De bonte verzameling aan partijen die zich voor hun eigen gemeente inzetten, won collectief voor de vierde keer op rij bij de gemeenteraadsverkiezingen. Liefst 36,2 procent van de stemmen ging bij de verkiezingen naar een lokale partij.

Winst van lokale partijen zit in verschillende factoren

Het succes van de lokale partijen kent vele gezichten. In Barendrecht won Echt voor Barendrecht 20 van de 28 zetels en kreeg zo een absolute meerderheid in de raad. Vier jaar geleden werd de partij ook de grootste, maar kwam zij niet in het gemeentebestuur. In Leiden deed voor het eerst de lokale studentenpartij Studenten voor Leiden mee en won direct twee zetels, terwijl in Druten het CDA en de VVD geen zetels wonnen en de raad nu enkel uit lokale partijen bestaat.

Het voordeel van de lokale verkiezingen is dat landelijke partijen altijd een eigen succesje weten te vinden. Zo konden zij ook de winst claimen, al ging de overwinning van de lokale partijen juist ten koste van vrijwel alle landelijke partijen. De grootste landelijke partijen, VVD en CDA, zakten beide van zo’n 13 procent van de stemmen in 2018 naar iets meer dan 11 procent dit jaar.