Als het crisis is, denken de Europese leiders: we moeten de integratie versnellen, wánt er is een crisis. Nu staat het vetorecht op de tocht.
De Russische oorlog in Oekraïne heeft Europa in crisis gestort. Voor de Europese Unie is ‘de vakantie van de geschiedenis’ – mooi beeld van D66-leider Sigrid Kaag – definitief voorbij.
Self-fulfilling prophecy: zodra er crisis is, moet EU-integratie sneller
‘Europa zal in crises worden gesmeed en zal de som zijn van de oplossingen die voor die crises zijn aangenomen,’ schreef Jean Monnet, een van de grondleggers van de EU, in zijn memoires. Dit lijkt soms ook wel een self-fulfilling prophecy: zodra zich een crisis aandient, denken de Europese leiders: we moeten het integratieproject versnellen, wánt er is crisis.
Luister ook de EU-podcast BruXL met René van Rijckevorsel (tekst gaat hieronder verder):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dat is precies wat je ziet gebeuren. De Italiaanse premier Mario Draghi, machtig en gerespecteerd in de EU, zei vorige week voor afschaffing te zijn van het vetorecht in de Europese Raad (van de 27 regeringsleiders). Hij pleitte in Straatsburg voor ‘pragmatisch federalisme’: ‘We moeten verder gaan dan het gebruik van het unanimiteitsbeginsel en toewerken naar besluiten met een gekwalificeerde meerderheid, voor een Europa dat in staat is om tijdig beslissingen te nemen.’
Lees ook dit essay van René van Rijckevorsel: Moet de Europese Unie ook Oekraïne omarmen?
Volgens Draghi dwingt de som van de crises – Oekraïne, stijgende energieprijzen, toestroom van vluchtelingen – de EU om het integratieproces te versnellen. Op maandag 9 mei, de Dag van Europa, bepleitte ook de Franse president Emmanuel Macron een verdragsherziening, om de EU slagvaardiger te maken.
Slotdocument Conferentie Toekomst van Europa bevat vooral méér EU
De pleidooien van Draghi en Macron vielen niet geheel toevallig samen met de presentatie van het slotdocument van de Conferentie voor de Toekomst van Europa. In die Conferentie, geleid door de Belgische eurofiel Guy Verhofstadt, hebben achthonderd Europeanen een jaar met elkaar nagedacht over tal van thema’s. Vooral burgers die enthousiast zijn over het Europese project. Want, zoals een deelnemer zei: wanneer je als willekeurige Europeaan wordt benaderd of je wilt meedenken over de EU, maar je hebt er niets mee, dan zeg je ‘nee’.
Dus verrast het niet dat het slotdocument vooral aanbevelingen voor méér EU bevat. Zo moet het Europees Parlement initiatiefrecht krijgen (zelf wetsontwerpen kunnen indienen) en moet het vetorecht in de Europese Raad worden afgeschaft – precies wat Draghi bepleit.
In plaats van vetorecht stemmen met gekwalificeerde meerderheid
Stemmen in de Raad zou moeten met gekwalificeerde meerderheid. Zo’n meerderheid bestaat uit minstens 15 leden van de 27-koppige Raad die tezamen ten minste 65 procent van de bevolking van de EU vertegenwoordigen. Een procedure die in het voordeel is van de grote lidstaten. Er is wel eerst goedkeuring vereist van álle 27 lidstaten en vervolgens een verdragswijziging om die unanimiteit af te schaffen.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?