Hoe boeren die stoppen, profiteren van gevecht om stikstofrechten

Zegt de ene ambtenaar tegen de andere: daar heb je Rijkswaterstaat weer. Die doen gewoon wat ze willen. Dat is altijd zo geweest. Een staat in de staat, werd Rijkswaterstaat genoemd wegens de grote deskundigheid op het gebied van weg- en waterbouw. Maar Rijkswaterstaat roept soms ook irritatie op, zoals nu in de stikstofcrisis.

In augustus maakte Rijkswaterstaat bekend de stikstofruimte over te nemen van acht agrarische bedrijven om de verbreding van de A27 bij Amelisweerd mogelijk te maken. Drie maanden later heeft Rijkswaterstaat al negentien boerderijen opgekocht, waarvan de helft in Gelderland. Ze werden voor de neus van provincies en gemeenten weggekaapt. Inclusief stikstofrechten.

Het ging namelijk niet om de boerderijen of gronden die nodig zijn voor een aansprekend waterbouwwerk dat aan de erelijst van Rijkswaterstaat kan worden toegevoegd. Nee, het ging om de stikstofrechten: wie extra rechten bemachtigt, kan meer uitstoten. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doet hetzelfde voor de luchthaven Schiphol. Maar ook de industrie en bouwbedrijven kopen graag stikstofrechten.

De handel in stikstofrechten floreert

Het officiële beleid in Den Haag mag dan wel draaien om minder stikstofneerslag, overheden willen bouwen. Iets wat amper nog mogelijk is sinds de stikstof-uitspraak van de Raad van State in 2019. Daar is dus iets op gevonden. De handel in stikstofrechten floreert. De prijs varieert van enkele tientjes tot 200 euro per kilo. Stikstofrechten van boeren bij natuurgebieden zijn meer waard.