Premium Lock Wat betekent de F-16 voor Oekraïne, en wat zijn de risico’s op escalatie?

22 mei 2023Leestijd: 4 minuten
ZENELSKY EN BIDEN BIJ G7 IN JAPAN. FOTO: EPA/UKRAINIAN PRESIDENTIAL PRESS SERVICE

Oekraïense gevechtsvliegers krijgen F-16-training. Weldra worden – ook Nederlandse – toestellen geleverd. Een kantelpunt? Het is vooral een politiek signaal aan Poetin van westerse eensgezindheid, schrijft Eric Vrijsen.

In oktober vorig jaar polsten CDA-minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en D66-minister Kajsa Ollongren (Defensie) zeer vertrouwelijk enkele Kamerleden. Het kabinet wilde overtollige F-16’s aan Oekraïne leveren. De ministers kregen groen licht.

Het lag toen meer voor de hand dat de F-16’s naar Polen of Roemenië zouden gaan, zodat die landen hun overjarige Russische jachtvliegtuigen aan Oekraïne konden overdoen. Maar Nederland en later ook het Verenigd Koninkrijk wilden rechtstreeks aan Oekraïne leveren. De Amerikaanse regering vond dat een te groot risico op escalatie van de oorlog. Maar inmiddels is president Joe Biden tot het inzicht gekomen dat Oekraïne de jachtvliegtuigen mag hebben.

De Verenigde Staten leveren zelf geen F-16’s aan Oekraïne. Maar als Nederland of andere bondgenoten de F-16’s willen exporteren, moeten ze toestemming krijgen van Washington. Dit is een gebruikelijke gang van zaken: wapensystemen – zoals de F-16 van de Amerikaanse fabrikant Lockheed Martin – werden destijds door Nederland aangeschaft onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat ze niet zomaar mogen worden doorverkocht of weggegeven.

Oekraïners mochten in Amerika trainen in simulator

De regering van president Joe Biden hield de transactie lange tijd tegen. Wel mochten Oekraïners in de Verenigde Staten met een simulator trainen om te kijken hoeveel tijd het zou kosten om ze ‘om te scholen’ van het type Mig-29 naar de F-16.  Nou, niet heel lang. Weldra zullen Oekraïense gevechtsvliegers dus in West-Europa of de VS hun ‘conversie’ naar de F-16 ondergaan.

Reken maar dat ze straks op verbluffende manier weten om te gaan met dit voor hen nieuwe wapenplatform. Bij de Pantserhouwitser deden de Oekraïners de westerse analisten ook versteld staan met hun slimme inzet van dit zware wapen. Ze bedachten nieuwe tactieken en procedures. Daar konden de NAVO-landen nog wat van leren.

F-16 is ‘vliegend scheermes’

Het risico op escalatie blijft. De F-16 is ‘het vliegende scheermes’. Een uiterst wendbaar toestel, dat de befaamde Russische luchtdoelraketten iets beter kan ontwijken dan de huidige Oekraïense toestellen die nog dateren uit het Sovjet-tijdperk. De F-16 kan verder achter de vijandelijke linies opereren. Hij geeft Oekraïne een hefboom in een vastgelopen oorlog, op het gevaar af dat de Russische president Vladimir Poetin verder in de hoek wordt gedreven.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw