De feiten: Kritiek op bijstelling Israëlbeleid door Veldkamp
Bron: Caspar Veldkamp, Geert WildersMinister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) krijgt stevige kritiek op zijn bijstelling van het Israëlbeleid. Coalitiegenoot PVV reageert zeer fel op Veldkamps besluit. De minister wil dat de Europese Unie onderzoekt of Israël zich wel houdt aan het associatieverdrag dat het met de EU heeft gesloten.
Bij dat verdrag horen ook afspraken dat Israël zich inzet voor het respecteren van mensenrechten en democratische principes. Volgens Veldkamp is het twijfelachtig of Israël dat op dit moment wel doet.
Het plan van Veldkamp voor een onderzoek daarnaar wordt besproken op een informele bijeenkomst van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken in Polen, die vandaag eindigt.
Stap zonder ruggenspraak gezet
PVV-leider Geert Wilders suggereerde woensdag op X dat Veldkamp de stap zette zonder ruggenspraak in het kabinet. ‘Waren alle ministers van alle partijen vooraf op de hoogte hiervan en stemden ze ermee in? Ligt er wel een besluit van de ministerraad aan ten grondslag?’ schreef Wilders.
Volgens Veldkamp is die aantijging onzin. ‘Je mag ervan uitgaan dat ik dit niet alleen doe,’ zei de minister in Polen. ‘Ik ga niet in op de precieze besluitvorming en hoe en wat precies in een kabinet wordt afgestemd.’
Een besluit van de ministerraad zoals Wilders vraagt, is onlogisch. Afgelopen vrijdag was er geen vergadering vanwege de meivakantie. Wel had premier Dick Schoof dinsdag zijn reguliere overleg met de vicepremiers. Onduidelijk is of de stap van Veldkamp daar is besproken.
EW's visie: Kritische Wilders doet niet af aan slimme zet Veldkamp
Door: Victor Pak, redacteur PolitiekDe Gaza-oorlog kent een doel waarover geen twijfel mag bestaan. Uitschakeling van terreurgroep Hamas is een legitieme wens van Israël na de verschrikkelijke terreurdaad van 7 oktober.
Maar Israël moet bij het nastreven van dat doel wel oog houden voor de mate van destructie en het leed van de inwoners van Gaza. Het moet het humanitair oorlogsrecht in acht nemen.
Dan helpt het niet als uitspraken van Israëlische ministers daaraan doen twijfelen. Deze week zei de Israëlische minister van Financiën Bezalel Smotrich nog dat Gaza binnen enkele maanden volledig vernietigd zal zijn, en hintte erop dat de inwoners elders verder moeten leven. Ook de Israëlische premier Netanyahu leek deze week zo’n verplaatsing wenselijk te achten.
Besluit weerspiegelt twijfel in de Nederlandse samenleving
Dat minister Veldkamp wil laten onderzoeken of Israël zich nog aan de afspraken houdt, is daarom niet vreemd. Met zijn besluit weerspiegelt Veldkamp ook de twijfel in de Nederlandse samenleving over het opreden van Israël in Gaza.
Maar hij tornt niet aan de jarenlange doelstelling van het Israëlbeleid, die ook het kabinet-Schoof nastreeft. Een duurzame vrede en een tweestatenoplossing, ook al zijn die erg ver weg.
Daarom is het verzoek van Veldkamp voor een onderzoek een slimme zet. Hij uit behoedzame, maar gerechtvaardigde kritiek op Israël en vertolkt een gevoel dat heeft postgevat in de samenleving. Dat Wilders meteen ertegenin is gegaan, doet daar niets aan af.
Wie zegt wat over Veldkamps besluit?
- Naast zijn vragen over het besluit noemde Wilders minister Veldkamp een ‘zwakke minister’ die de kant kiest van ‘anti-Israëldemonstranten’.
- Vanuit de oppositie is er steun voor Veldkamps besluit. Al vinden veel partijen dat de minister juist te lang wachtte met het kritisch aanspreken van Israël. Zo noemt CDA-Kamerlid Derk Boswijk het goed dat Veldkamp iets doet, ‘maar dit is erg laat en erg weinig.’
- De VVD steunt het besluit van Veldkamp. Dat zei Kamerlid Eric van der Burg op BNR. ‘Juist van een land als Israël, de enige democratie in het Midden-Oosten, mag je verwachten dat het zich wel houdt aan internationale verdragen.’
Verdere verdieping: Voorzichtige minister staat nu toch op glad ijs
Bron: I&O ResearchLang bleef minister Veldkamp zo terughoudend mogelijk in publieke uitspraken over de oorlog in Gaza. Als oud-diplomaat gelooft hij heilig in telefoontjes, gesprekken in achterkamertjes en in stilte toewerken naar een oplossing bij conflicten. Deze week brak hij daarmee, en direct werd duidelijk hoe moeilijk dat ligt in deze regeringscoalitie.
De kritiek van Wilders laat zien dat buitenlandbeleid een splijtzwam is in de coalitie. Dat bleek eerder tijdens discussies over steunverlening aan Oekraïne, waarin de VVD vooruitstrevender is dan de coalitiepartners PVV, NSC en BBB.
Wat betreft Israël is de PVV de meest uitgesprokene van die vier partijen. De partij van Wilders steunt het land onvoorwaardelijk. De banden tussen de PVV en Israël zijn hecht.
De schaduw van Wilders
Uitgerekend deze week belde Wilders nog met de Israëlische ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken, Katz en Sa’ar. Eind vorig jaar bezocht de PVV-leider nog premier Benjamin Netanyahu. Zo hangt de schaduw van Wilders telkens boven Veldkamp als het over Israël gaat.
Terwijl Wilders zeer uitgesproken blijft in zijn steun voor Israël, kantelt het sentiment in de samenleving juist. In een peiling van I&O Research bleek eind april dat steeds meer Nederlanders willen dat het kabinet zich kritischer opstelt tegenover Israël. Het gaat inmiddels om 54 procent.
Israëlhaat rukt op – en bijna niemand biedt tegengeluid