Schrik niet: Nederland is nóg veel ‘diverser’ dan we al dachten

Het rapport De nieuwe verscheidenheid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is deze week bij verschijning her en der honend onthaald. Komt de WRR ook nog eens aanzetten met een rapport over de effecten van immigratie – dat weten we nu toch allemaal wel! Deze hoon is om verscheidene redenen onterecht, om niet te zeggen onheus.

Om te beginnen staat juist die enigszins bedaagde en deftige WRR historisch gezien als geen andere publieke instelling aan de basis van het nuchtere, kritische denken over (de effecten van) immigratie op de Nederlandse samenleving.

WRR prikt al veertig jaar comfortabele mythes door

Toen politici en beleidsmakers eind jaren zeventig nog geloofden in hun eigen comfortabele mythe van de ‘gastarbeider’ – de arbeidsmigrant die na verloop van tijd wel weer zou terugkeren naar Turkije en Marokko – prikte de WRR die mythe al koelbloedig door. Dat zou niet gaan gebeuren, voorspelde de WRR.

Even kritisch zou de WRR in de jaren daarna zijn jegens allerlei ander comfortabel wensdenken bij vaderlandse politici en beleidsmakers. Tegenwoordig is (bijna) alles en iedereen kritisch over de impact van immigratie op de Nederlandse samenleving, maar destijds niet. De kritische rapporten van de WRR vergden dus meer intellectuele moed dan al het getetter over immigratie in de sociale en andere media van tegenwoordig bij elkaar.

‘Superdivers’ is slecht voor economische groei

Los daarvan is De nieuwe verscheidenheid gewoon een boeiend rapport – verplichte kost voor iedereen die het immigratiedebat graag met feiten blijft voeren. Enerzijds durven de onderzoekers van de Raad op basis van enorme hoeveelheden data, wetenschappelijke literatuur en eigen onderzoek harde conclusies te trekken.

De wellicht hardste is er een die nog wel een tijdje zal resoneren in beleidsmakend Nederland omdat die – wederom – de bodem wegslaat onder allerlei comfortabele denkbeelden van deze tijd. Het gaat dan vooral om de conclusie van de WRR dat méér diversiteit naar herkomst niet alleen sociaal, maar ook economisch problematische effecten heeft.