‘God Gap’ tussen Europa en Amerika wordt groter

De Verenigde Staten en Europa delen nog altijd veel maatschappelijke waarden, maar op steeds meer vlakken neemt de kloof tussen beide toe, constateert Bram Boxhoorn. Die is misschien wel het grootst op religieus gebied, zoals de discussie rond de abortuswetgeving in Amerika illustreert.

De vraag of Europa en Amerika meer en meer naar elkaar toe of juist uit elkaar groeien is weliswaar niet nieuw, maar de discussie hierover houdt aan en blijft onverminderd actueel. De ingezonden stukken en artikelen in kranten en opiniebladen over dit onderwerp zijn bijna niet bij te houden.

Na val Berlijnse Muur convergeren Amerika en Europa niet, ze divergeren

Veel van de beschouwingen gaan over veranderende politiek-strategische inzichten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Ook over het teloorgaan van een veronderstelde gemeenschappelijke Atlantische waardengemeenschap breekt menige auteur zich het hoofd. De conclusie is vaak dat Amerika en Europa na de val van de Berlijnse Muur in 1989 niet convergeren, maar juist divergeren, uit elkaar groeien dus. Voor alle duidelijkheid: er zijn óók Amerikaanse auteurs die deze conclusie trekken.

Dat politiek-strategische inzichten veranderen, mag geen verrassing heten. De Verenigde Staten zijn sinds 1945 een wereldmogendheid met wereldomvattende strategische belangen. Europese landen hebben daarentegen hun invloed sinds het tijdperk van de dekolonisatie – grofweg na 1918 – zienderogen zien afnemen. Zelfs Engeland – een van de zegevierende Geallieerden – ontkwam na 1945 niet aan economisch en, daarmee samenhangend, politiek machtsverval. Sindsdien worstelt het land –  en de rest van Europa – met de vraag welke rol er resteert op het wereldtoneel. Een vraag die door veranderende omstandigheden, zoals de Brexit, voortdurend opnieuw gesteld moet worden.