Het massatoerisme eet zichzelf op

Als u dit leest, ben ik in Italië, nog wel in het hoogst toeristische Toscane. Maar Florence noch Siena noch Pisa zal ik bezoeken. Wie dat in 2019 nog wil, moet in een gure februari- of novemberweek gaan en dan ook nog mazzel hebben, schrijft Philip van Tijn over het moderne massatoerisme.

Afgelopen decennium is massatoerisme in sneltreinvaart gegroeid

Ik ben een bevoorrecht mens: ik heb deze erfgoederen van de mensheid nog betrekkelijk rustig kunnen bezoeken en langzaam tot mij genomen toen het massatoerisme in zijn huidige vorm nog niet bestond. Vooral het afgelopen decennium is dat in duizelingwekkende vaart gegaan, sinds de crisis op zijn eind liep en India, China en andere landen welvarend werden – althans de middenklasse, maar die is in die landen erg groot, want de bevolking is erg groot.

Er is natuurlijk geen enkele reden om hun ‘onze’ cultuurschatten te ontzeggen, want het zijn tenslotte de kunstschatten van de hele mensheid. Ik herinner me bovendien dat wij, toen de eerste Japanse toeristen verschenen (de eerste Aziaten die welvarend werden), het eigenlijk erg mooi vonden dat ze voor ‘onze’ cultuur kwamen.

En het zijn natuurlijk niet alleen Aziaten, maar ze komen uit alle werelddelen. Ook uit ons eigen West-Europa, waar de welvaart al eerder toesloeg (welvaart is een relatief begrip, ik weet het) en het massatoerisme eerder op gang kwam.

Geen lapmiddelen; China wijst de weg

Het probleem is natuurlijk dat er steeds meer mensen komen en het aantal culturele bedevaartsoorden gelijk blijft. En die bevinden zich voor een heel groot deel in het kleinste werelddeel, Europa, althans bij de huidige stand van zaken. Want in Afrika en Azië zijn ze ook maar nog niet ontdekt, nog niet ontgonnen of niet ‘toegankelijk’ in overdrachtelijke zin voor ons, westerlingen. Maar ook dat zal de miljoenen, op weg naar Florence, Barcelona of Amsterdam niet tegenhouden.