Linkse presidenten: hoe tv-series politieke invloed uitoefenen

25 mei 2020Leestijd: 3 minuten
Martin Sheen als president Jed Bartlet in West WIng. - ANP

Fictie en realiteit hangen soms nauw samen. De serie 24 maakte de geesten rijp voor een zwarte president. Opvallend is dat fatsoenlijke politici op tv en in de bioscoop praktisch altijd progressief zijn, schrijft Gerry van der List.

Na de executie van Nicholas Brody aan het eind van het derde seizoen is het eigenlijk tobben gebleven. Door de dood van de charismatische marinier verloor Homeland aan richting en spanning. Nu moeten de kijkers van de ooit zo fascinerende serie het doen met de hysterische Carrie, die voortdurend wild met haar ogen rolt, en de suffe baardman Saul, die slechts één gezichtsuitdrukking tot zijn beschikking heeft.

Elsevier Weekblad-redacteur Gerry van der List zit graag en vaak voor de tv. Wekelijks doet hij verslag van zijn kijkervaringen.

De scenaristen lijken het ook allemaal niet zo goed meer te weten.  Om de vaart er een beetje in te houden, wisselen ze maar snel van presidenten. Elizabeth Keane deed in het zevende seizoen afstand van haar plek in het Witte Huis, en in het achtste seizoen, waar we ons nu op zondagavond doorheen worstelen, vindt haar opvolger al snel de dood in Afghanistan. De vicepresident die de taken in de Oval Office overnam, maakt vooralsnog een nare indruk als rechtse gladjakker.

The Simpsons voorzagen Donald Trump in het Witte Huis

Veel personen hebben al de eervolle rol van president van de Verenigde Staten mogen spelen. De grappigste is wel Lisa, die in een futuristische episode van The Simpsons in 2030 het stokje overneemt van Donald Trump. Let wel: de aflevering werd uitgezonden in 2000, toen Trump nog slechts zakenman was. Fans van The Simpsons hebben dan ook vaak de vooruitziende blik van de makers van hun favoriete tekenfilmserie geprezen.

De aantrekkelijkste fictieve tv-president blijft toch wel Jed Bartlet. De door Martin Sheen vaardig neergezette staatsman uit The West Wing is een echte liberal. Het zoveelste bewijs van de, door Trump gehekelde, politieke bevooroordeeldheid van de Amerikaanse entertainmentindustrie. Als politici deugen in series en films, zijn het bijna altijd brave progressieven.

Designated Survivor zette Den Haag aan het denken

Dit geldt ook voor Tom Kirkman (Kiefer Sutherland) in Designated Survivor. In de Netflix-serie draait het om een niet zo sterke minister die de macht in de schoot geworpen krijgt als de president en alle kabinetsleden omkomen. Hij begint aarzelend, maar weet zich toch met voorbeeldig fatsoen staande te houden. Designated Survivor zette Den Haag aan het denken over het nut van een ‘aangewezen overlevende’, een politicus die zich op Prinsjesdag schuilhoudt om het roer van het schip van staat over te kunnen nemen voor het geval de aanwezigen in de Ridderzaal worden weggevaagd.

Lees ook van Gerry van der List: Ongehoord Nederland: om te huilen of te lachen?

Een nog grotere invloed kan een andere tv-serie worden toegedicht. In 24 speelde de donkere Dennis Haysbert begin deze eeuw de buitengewoon sympathieke, onkreukbare, wijze president David Palmer (uiteraard een Democraat) die praktisch altijd verstandige beslissingen neemt. Het is niet vergezocht om te veronderstellen dat Haysbert de Amerikaanse geesten enigszins rijp maakte voor een zwarte president, die jaren later inderdaad gekozen werd. Fictie en realiteit kunnen nauw met elkaar samenhangen.