Het grootste multiculturele kunstwerk van deze tijd: Hamilton

Donald Trump ging tekeer tegen de musical. Maar abonnees van Disney+ kunnen nu zien welk verbluffend hoog niveau Hamilton heeft. Een gesamtkunstwerk waarin een rapper een belangrijke episode uit de geschiedenis van de Verenigde Staten op een poëtische wijze tot leven wekt, schrijft Gerry van der List.

Disney+ beschikt over een schat aan onderhoudende films. Maar de streamingdienst van de erfgenamen van wijlen de Amerikaanse koning van het amusement Walt Disney kan lang niet zoveel nieuw materiaal aanbieden als concurrent Netflix. Eigen producties, zoals de terecht door critici neergesabelde flutfilm Artemis Fowl, halen bovendien lang niet het niveau van vroegere hits, van Bambi tot Frozen.

Daarom is diep in de buidel getast om de abonnees te trakteren op een verfilming van de meest geprezen Broadway-musical van deze eeuw. Walt Disney Studios betaalde 75 miljoen dollar voor de vertoning van Hamilton. Vanaf 3 juli kunnen de abonnees van Disney+ zien of de theatercritici gelijk hadden met al hun lofprijzingen.

Idee voor hiphopmusical over Amerikaanse minister was krankzinnig

Voor die kapitaalkrachtige musicalliefhebbers die, zoals ik, een fors bedrag hebben betaald om een voorstelling bij te wonen in het Richard Rodgers Theatre in New York of het Victoria Palace in Londen, is de massaconsumptie van Hamilton misschien wel een beetje jammer.

Wij behoorden tot een select kosmopolitisch groepje dat een beetje snoeverig kon opmerken over zee een unieke theaterervaring te hebben beleefd. Het verfilmen van musicals kan bovendien behoorlijk misgaan. Zie het lot van Cats, de creatie van Tim Rice en Andrew Lloyd Webber die, ondanks grote acteursnamen als Judi Dench, Idris Elba en Ian McKellen, vorig jaar in de bioscoop gigantisch de mist inging.

Maar Hamilton is een voorbeeldige registratie van een aantal voorstellingen in New York. Met de originele cast, dus met in de titelrol de man die alles bedacht, schreef en componeerde. Het was eigenlijk een krankzinnig idee van Lin-Manuel Miranda: een hiphopmusical over een achttiende-eeuwse Amerikaanse minister van Financiën met allemaal gekleurde mensen als vertolkers van de erg blanke helden van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Maar de rapper, die bij de première in 2015 pas 35 jaar oud was, maakte er het mooiste multiculturele kunstwerk van deze tijd van.

De taalvaardigheid van Lin-Manuel Miranda is ontzagwekkend groot

Hamilton logenstraft weer eens het vooroordeel dat musicals per definitie onnozel zijn. In dit geval zou je, als je een beetje gewichtig wilt doen, zelfs kunnen spreken van een gesamtkunstwerk, waarbij dans, acteerwerk, vormgeving, muziek en tekst samenvloeien om een belangrijke episode uit de Amerikaanse geschiedenis op een poëtische wijze te belichten. Met in de hoofdrol een immigrant uit het Caribisch gebied die een van de founding fathers van de Verenigde Staten werd. 

Het prettige van de Disney-vertoning is dat een Engelse ondertiteling voorhanden is die extra ontzag inboezemt voor de taalvaardigheid van Miranda. De componist en tekstschrijver, zelf met wortels in Puerto Rico, wekt Alexander Hamilton (1755/57-1804) als zeer invloedrijke politicus tot leven, maar verweeft in het verhaal knap romantiek, met ontroerende aandacht voor het verdriet van zijn bedrogen echtgenote, en humor, met de, als enige man door een blanke gespeelde, Engelse koning George als erg geestige bad guy.

Vicepresident Mike Pence werd bij een voorstelling uitgejouwd

Hamilton zet aan het denken. Mede door het slotnummer dat de interessante vraag opwerpt hoe geschiedschrijvers met historische figuren omgaan. Maar ook door een tekst als ‘Immigrants. We get the job done‘, een positieve kijk op immigratie en diversiteit die tijdens de voorstellingen doorgaans met luid gejuich werd ontvangen.

Gejuich was er niet voor Mike Pence. Toen de Amerikaanse vicepresident zijn gezicht liet zien bij een uitvoering van Hamilton, werd hij uitgejouwd. Reden voor president Donald Trump om zijn eindeloze reeks domme tweets uit te breiden met uithalen naar de musical die volgens hem overschat zou zijn.

Maar van overschatting is geen sprake. Hamilton is een verbluffende prestatie van Miranda. Een rapper die laat zien dat het scheppen van indrukwekkende kunst een betere manier is om het hart van landgenoten te winnen, dan de aankondiging andersdenkenden in elkaar te slaan.