Dubbele pet Jan Franssen, Peter Schalk en Hugo Doornhof bij herindelingsgevecht Scherpenzeel

Gemeentelijke herindelingen zijn voer voor conflict. Zo blijkt weer eens in Gelderland, waar Scherpenzeel een overlevingsstrijd voert en de provincie tegenover zich vindt. Die blijkt Haagse raadgevers te hebben ingeroepen. Onder hen een staatsraad en twee Eerste Kamerleden. Ongewenst, schrijft Carla Joosten, omdat diezelfde raadgevers zich mogelijk straks over het fusieproces moeten buigen.

Scherpenzeel is met ongeveer 10.000 inwoners een van de kleinste gemeenten van de provincie Gelderland. De provincie wil de gemeente samenvoegen met Barneveld omdat Scherpenzeel in de toekomst over te weinig ‘bestuurskracht’ zou beschikken.

Inwoners en de meerderheid van de gemeenteraad van Scherpenzeel willen zelfstandig blijven, maar de provincie wil het fusieproces doorzetten. Scherpenzeel vindt dat de provincie handelt in strijd met het Beleidskader gemeentelijke herindeling. Daarin schetst minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) dat gemeentelijke fusies in principe ‘van onderop’ moeten plaatshebben, al zijn uitzonderingen mogelijk.

Gelderland stelde open overleg in met spiegelgroep

Over de vraag of die uitzondering hier aan de orde is, draait het conflict in Gelderland. De minister houdt zich er vooralsnog buiten en weigerde vorige week persoonlijk een petitie in ontvangst te nemen die de inwoners van Scherpenzeel haar digitaal wilden aanbieden. Ollongren liet het aan een topambtenaar over, wat in het dorp slecht viel. En dat terwijl de gemoederen in de Gelderse Vallei al maanden oplopen.

Gelderland stelde een zogenoemd ‘open overleg’ in en riep een ‘spiegelgroep’ in het leven die het door de provincie gewenste fusieproces moet bewaken. In die spiegelgroep zitten de oud-commissaris van de Koning van Utrecht Willibrord van Beek (VVD), hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries, staatsraad en oud-commissaris van de Koning van Zuid-Holland Jan Franssen (VVD) en Eerste Kamerlid Peter Schalk (SGP).  Daarnaast hebben Gedeputeerde Staten advocaat en tevens Eerste Kamerlid Hugo Doornhof (CDA) ingehuurd om het bezwaar van Scherpenzeel tegen de fusie niet ontvankelijk te verklaren.