De Britse minister van Cultuur wil een waarschuwing bij The Crown. De serie zou kijkers bewust op het verkeerde been zetten. Dit klinkt paternalistisch, maar de bezorgdheid valt wel te begrijpen, schrijft Gerry van der List.
Het was best goed, die Vliegende Hollanders. De professioneel ogende dramaserie, waarvan gisteren het laatste deel te zien viel op NPO1, is een boeiend verhaal over twee pioniers van de Nederlandse luchtvaart, Anthony Fokker en Albert Plesman.
EW-redacteur Gerry van der List zit graag en vaak voor de tv. Wekelijks doet hij verslag van zijn kijkervaringen.
Een paar keer wel moeten kijkers de wenkbrauwen hebben gefronst. Zo wordt de jonge Plesman op een aangenaam onderkoelde manier gespeeld door Steef de Bot, maar na een paar afleveringen neemt de hevig overacterende Daan Schuurmans ineens de rol over. Hij krijgt alle gelegenheid om dramatisch te doen als hij hoort dat een zoon is verongelukt.
Maar wacht even. Vliegende Hollanders eindigt aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. En de zonen van de eerste president van de KLM kwamen toch pas later om het leven? Onderzoek (lees: Wikipedia) leert inderdaad dat zij in 1944 en 1949 stierven. De makers van de serie, die pretenderen een historisch realistisch beeld te schetsen, hebben dus een belangrijk personage veel eerder de pijp uit laten gaan voor het dramatisch effect.
In Hollywood komt Rock Hudson ineens uit de kast
Dit blijft toch wel een probleem van zulke historische series. Ze worden steeds populairder en bepalen steeds meer ons beeld van de geschiedenis. Maar de scenaristen nemen vaak een loopje met de waarheid en zuigen dingen uit hun duim.
Meer over dit onderwerp: Een wereld verslaafd aan series door Netflix
Helemaal absurd wordt het als moderne ideaalbeelden op het verleden worden geprojecteerd. Een duidelijk voorbeeld is Hollywood. De Netflix-serie draait om bekende personen uit de gouden tijd van de Amerikaanse filmindustrie, maar zij maken dingen mee die elke verbeelding tarten.
Zo is er Rock Hudson. Een matige acteur die door zijn knappe uiterlijk toch een grote populariteit verwierf. Hij draafde op in romantische komedies met leuke dames als Doris Day. Lastig vallen deed hij zijn tegenspeelsters nooit, want hij had een seksuele voorkeur voor mannen en struinde heimelijk homobars af. Hij stierf aan aids. Maar in Hollywood komt hij onverwachts uit de kast en loopt hij hand in hand over de rode loper met zijn zwarte vriend, die als scenarist ook nog eens een Oscar wint. Het kan zijn dat je dit een mooi scenario vindt, maar het wordt bedenkelijk als je wensdromen opdist in een geschiedenisverhaal met personen die werkelijk hebben bestaan.
In The Crown kloppen veel zaken gewoon niet
Hetzelfde euvel zien we bij het realistischer aandoende Netflix-product The Crown. Allerlei spectaculaire dialogen achter de Britse paleismuren zijn aan een wilde verbeelding ontsproten en sommige verifieerbare zaken kloppen gewoon niet. Zoals het verband dat wordt gesuggereerd tussen de ontzetting van premier Margaret Thatcher over haar verdwenen zoon en haar ferme besluit de Falklands te heroveren.
Lees ook deze blog van Gerry van der List: Het gezonde verstand van een dappere IJzeren Dame
De Britse autoriteiten zijn geschrokken van deze bewuste misleiding. Minister van Cultuur Oliver Dowden heeft zelfs laten weten graag een waarschuwing te zien bij The Crown, omdat hij bang is dat jongere generaties fictie gaan verwarren met feiten. Dit klinkt paternalistisch, maar de bezorgdheid valt wel te begrijpen.