Komt inflatie terug nadat tijdens de coronacrisis juist deflatie dreigde? Beleggers sorteren er op voor, en de Europese Centrale Bank (ECB) probeert het effect op de rente te beperken. Toch zijn er ook analisten die een ander scenario zien, schrijft Marijn Jongsma.
Waarom zou het prijspeil stijgen? Overheden hebben enorme stimuleringspakketten opgetuigd (de Verenigde Staten voorop), en consumenten mogen straks hun tijdens de coronacrisis opgebouwde spaargelden weer uitgeven. En de grote prijsdrukker van de afgelopen decennia, namelijk de uitbesteding van productie naar lagelonenlanden, is op z’n retour door de deglobalisering. Tot zover de meest gebruikte argumenten voor een comeback van geldontwaarding.
Marijn Jongsma (1969) is economisch redacteur bij EW. Hij blogt wekelijks over financieel- en macro-economische onderwerpen.
Verwachtingen werken meteen door in de markt
Wordt een hogere inflatie verwacht, dan vragen obligatiebeleggers nu al een hogere rente (ter compensatie van schade), en een hogere rente maakt aandelen en vastgoed weer relatief minder aantrekkelijk. Zo werkt (verwachte) inflatie in de toekomst direct door in de huidige financiële markten.
Maar hebben die markten gelijk? Richard McGuire, hoofd obligaties bij Rabobank, denkt van niet. Hij is van mening dat beleggers er als collectief naast zitten: net zoals ze de verkiezingsoverwinning van Donald Trump niet zagen aankomen, en de Brexit.
Waar verschilt McGuire van mening met veel van zijn branchegenoten? Om te beginnen wijst hij erop dat de traditionele theorie over inflatie de afgelopen jaren weinig houvast heeft gegeven. Die redenering is als volgt: als de vraag het potentieel van een economie nadert (simpel gezegd de situatie waarin iedereen aan het werk is), dan stijgt het gemiddelde prijspeil. Niemand weet echter hoe groot de ruimte tussen realiteit en maximumprestatie (de ‘output gap’) is. En de relatie tussen toenemende vraag en inflatie is de laatste jaren steeds zwakker geworden.
Wat is de economische schade van de pandemie?
Bovenstaande argumenten kwamen ook al voor de coronacrisis ter tafel. Maar de crisis zelf geeft eveneens een neerwaartse druk op de inflatie, betoogt McGuire. Hij denkt dat de schade van de pandemie wordt onderschat, omdat overheden alles op alles hebben gezet om de werkgelegenheid op peil te houden.
Lees ook dit commentaar van Marijn Jongsma: Waarom de ECB worstelt met de oplopende rente
Uiteindelijk zullen er bedrijven gaan omvallen, en een deel van de daaraan gekoppelde banen zal niet zomaar terugkomen. Denk aan de gaten die de toenemende internetaankopen in de winkelstraat hebben geslagen. Economen voorspelden al eerder dat de coronacrisis bestaande trends als digitalisering heeft versterkt, alsmede de afbouw van overcapaciteit in ‘stenen’ winkels en kantoren.
Zijn we te optimistisch over virusbestrijding?
Ook is de Rabospecialist van mening dat er te veel optimisme is over de virusbestrijding. Zijn we daar echt vanaf in de tweede helft van dit jaar? Zelfs in landen die vooroplopen met hun vaccinatieprogramma zal het virus nog lang blijven rondwaren, zegt de analist, en dan is er nog de rest van de wereld waar het vandaan kan komen.
Herinvoering van allerlei restricties in de winter is goed denkbaar, waarmee ook het scenario van de spectaculaire inhaalvraag weer de ijskast in kan. Sterker nog: in tijden van onzekerheid houden mensen graag wat geld op de bank. Daar komt bij dat de welgestelden het meest sparen, en die zijn niet geneigd hun (toch al hoge) consumptie enorm op te voeren zodra de pandemie voorbij is.
Het moge duidelijk zijn: bij Rabobank geloven ze niet in ‘reflatie’. Maar de bank weet ook dat het sentiment in de markt als geheel telt. Denken de meeste beleggers dat de inflatie toeneemt, dan stijgt de rente. Wie tegen de kudde in rent, loopt kleerscheuren op. Maar op de lange termijn zet de dalende rentetrend, die begon in de jaren tachtig, volgens Rabo weer door. Dat scenario zou politici in elk geval veel kopzorgen besparen, nu er voor recordbedragen is bijgeleend.