Noord-Nederland wil graag honderdduizenden huizen bouwen en een snelle spoorlijn om de achterstand met de Randstad in te halen. Gaat dat werken? Demograaf Jan Latten is sceptisch en waarschuwt voor de valkuilen.
De bevolking van Nederland is van 5 miljoen in 1900 explosief gegroeid naar 17,5 miljoen nu. We zijn daarbij op een kluitje gaan zitten. In het Westen wonen mensen met 965 inwoners op één vierkante kilometer. Noord-Nederland (Groningen, Friesland en Drenthe) is met 209 inwoners per vierkante kilometer relatief leeg gebleven. Dat is een van de aantrekkelijke kanten van het Noorden.
Toch willen noordelijke bestuurders, inclusief die van Flevoland, dat het ook daar voller wordt. In hun voorstel Bouwstenen voor het Deltaplan voor Noord-Nederland bieden zij aan om meer dan een kwart van de nationale woningbouwopgave tot 2030 – 1 miljoen woningen – voor hun rekening te nemen. Daartoe willen ze 220.000 woningen extra bouwen, boven op de 100.000 woningen die al gepland staan.
Nog steeds vertrekken meer Noorderlingen naar andere landsdelen dan omgekeerd
Jan Latten (1952) is emeritus hoogleraar sociale demografie en actief publicist, spreker en duider van trends op het snijvlak van demografie en maatschappij. Eerder was hij hoofddemograaf van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Hij schrijft op ewmagazine.nl beschouwingen over belangrijke demografische thema’s.
Het Noordelijk Deltaplan wil daarmee de bouwopgave voor de Randstad verlichten. Maar niet gratis. In ruil daarvoor moet er een snelle Lelylijn en Nedersaksenlijn komen. Het Noorden moet zo meer ‘agglomeratiekracht’ krijgen.
Maar het Noorden kan tot nu toe niet op tegen de aantrekkingskracht van de Randstad. Al meer dan een eeuw vertrekken jonge mensen uit het Noorden, eerst wegens de mechanisatie in de landbouw, nu omdat ze kansen zoeken in de opkomende kenniseconomie. Zelfs in het coronajaar 2020 vertrokken er bijna 3.000 meer inwoners uit het Noorden naar andere delen van het land dan omgekeerd.
De trek westwaarts beperkt voortdurend het groeitempo in het Noorden. Terwijl in West-Nederland het aantal inwoners sinds 1996 met meer dan één miljoen groeide, bleef de aanwas in heel Noord-Nederland steken op 100.000 inwoners – 5 procent van de nationale groei.
Lees ook deze bijdrage van Jan Latten: Met hoeveel mensen willen we hier straks wonen?
De overtuiging dat ineens een kwart miljoen toekomstige woningzoekenden noordwaarts zal verhuizen, is op zijn minst opmerkelijk. Voor wie wil men die honderdduizenden extra woningen überhaupt bouwen? Wie zou de toekomstige doelgroep voor al die extra woningen moeten zijn? Degenen die tot nu toe het Noorden achter zich lieten?
Wie lieten het Noorden tot nog toe links liggen?
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?