Prettig om een voetballer te horen zonder ego van een kerstbal

17 mei 2021Leestijd: 3 minuten
Ibrahim Affelay. Foto: ANP

Ibrahim Afellay haalde niet alles uit zijn carrière. Maar als voetbalanalist schittert hij, schrijft Hugo Camps.

Ibrahim Afellay heeft het afgelopen voetbalseizoen gekleurd met zijn kennis, taalvaardigheid en humor. Als analist is hij hoog boven zichzelf uitgegroeid. In muzikaal Nederlands. Onbevreesd om man en paard te noemen. Telkens liet hij zijn tv-gehoor proeven van een koude analyse met warm mededogen. Afellay verraste de kijkers met zijn lenige humor die geen voetbalhumor is. In zijn kritiek op spelers en trainers bleef hij hoffelijk.

Hugo Campsschrijft wekelijks een sportcolumn voor weekblad EW. Camps (Molenstede, 1943) schrijft voor EW sinds 1986 en maakte in die hoedanigheid vele markante interviews met topsporters.

Tot persoonlijke afrekeningen kwam het niet. Zijn integratieverleden speelde geen enkele rol. Als complexloze Nederlander zat hij aan tafel. Wijs en sereen alsof hij zelf de debatcultuur had uitgevonden. Er was geen spoor van betweterij en arrogantie. Afellay stelde het wereldje in vraag en daarmee ook zichzelf.

Prettig om een voetballer te horen zonder het ego van een kerstbal

Hij besefte dat hij zijn grootse carrièreplannen niet had ingelost. Het maakte hem nederig en toegankelijk. De veren van de ex-vedette waren afgeschud. Hij was zelf kritisch over zijn periode bij PSV. Over zijn tijd bij Barcelona bleef hij bescheiden. Het was prettig om nog eens een voetballer te horen zonder het ego van een kerstbal.

Studio Voetbal had meer amusementswaarde dan kracht van informatie, maar het luisterde prettig weg. Behalve als de analisten zichzelf serieus namen. Dan werd het een karikatuur van humor en poëzie. De verliteraturing van sport is zelden een geslaagd experiment. Dat heeft Studio Voetbal goed begrepen.

Er komt een diarree van sportprogramma’s op ons af. Met het EK voetbal en de Olympische Spelen als hoofdgerecht. Het wordt een niet te stuiten kakofonie. Tv-zenders hebben sport ontdekt als marketinginstrument. De massificatie is het verlengde van het heldenepos. Sport is ook nog eens een vorm van religie.

In emancipatie is sport de samenleving ver vooruit

Zo ver ging Afellay niet. Hij bleef binnen de verbeelding van het seculiere. Ook in zijn levenswandel zocht hij de extremen niet. Een welopgevoede Nederlandse jongen. Langzaam vervaagt de grens tussen de origines. Meer dan in de gewone maatschappij delen voetballers een cultuur. Het wij/zij-denken is behoorlijk afgebrokkeld zo niet weggevallen. In emancipatie is sport de samenleving ver vooruit. Emmen is mede door het voetbal van de wereld geworden.

Tom Dumoulin heeft de liefde voor de fiets bekrachtigd met een comeback. Na vier maanden wilde hij terug op het stalen ros. Hij wilde weer wielen onder zich, wilde naar Tokio voor olympisch eremetaal. Koersen is geen beroep, het is een attitude. Veteranen blijven youngsters, en omgekeerd.

Ten Hag is een voorbeeld voor vele jongerenwerkers

In voetbal vloeien generaties in elkaar. Het is het gevolg van groepssport. De individualisering wordt uitgesteld. Voetballers hebben vanaf het begin een maatschappelijke context. Als pedagogisch instrument is het rijker dan het leger. Dat wil niet zeggen dat er geen aandacht is voor individueel talent. Iedere voetballer wordt gevormd door een trainer. Jongens met een migratieachtergrond zijn daar vaak dankbaarder om. Erik ten Hag heeft nooit een onderscheid gemaakt op basis van kleur en religie. Hij is een voorbeeld voor vele jongerenwerkers.

Af en toe waren er in het Nederlands elftal fricties met een culturele achtergrond. Maar over meer dan balletjes in de soep ging het eigenlijk niet. De multiculturele autonomie is in de sport zelden een item. Dat geldt ook voor de witte mannen met worst en prak.

Het nationale voetbal is door de inbreng van exotisch talent een model geworden. Daarbij mag niet vergeten worden dat de autochtone Nederlanders ook de sluizen van tolerantie hadden openstaan. Integratie is een dubbele beweging. Ibrahim Afellay trekt als analist de breeddenkendheid door die hij als voetballer ook had. Hij is een geschenk voor de NOS.

Lees ook deze blog van Philip van Tijn: Couppoging van voetbalmiljardairs is (tijdelijk) gesmoord

Sommige analisten zijn grof in de bek. Daar is bij Afellay niets van terug te vinden. Ook dat geeft een aparte kleur aan zijn interventies. Hij houdt het uitermate beschaafd. In beleefdheid hebben allochtone voetballers weinig lessen te leren. Ook dat mag eens gezegd worden. Voetbalclubs zijn een afspiegeling van de samenleving: multicultureel, multireligieus, met en zonder de ramadan. Vroeger waren studenten de breekijzers van een multiculturele samenleving, vandaag zijn dat de sporters. Ibrahim Afellay is een kroonjuweel.