In zachte taal overheid schuilen dwang en restrictie

09 juni 2021Leestijd: 3 minuten
Persconferentie Rutte en De Jonge over coronamaatregelen. Foto: ANP

In dit vreselijke tijdperk van je en jij en een taboe op enige vorm van sociale pretentie is de voortschrijdende infantilisering van de overheidscommunicatie hem een doorn in het oog, schrijft Constanteyn Roelofs.


Constanteyn RoelofsWekelijks verkent historicus Constanteyn Roelofs (1989) de tragikomische tegenstrijdigheden in economie en maatschappij.

Zo was er laatst weer zo’n spotje van de overheid dat het hoger onderwijs weer opengaat omdat ‘jij afstand houdt en hij zich laat vaccineren! We hebben het samen gedaan!’ Heel goed – een sticker van de juf in het schriftje.

Ideologische dwang in zachte taal

Dergelijke overheidscommunicatie sluit aan bij de passief-agressieve infantilisering die ook spreekt uit formuleringen als ‘we hebben hier een paar huisregels met elkaar afgesproken’. Die regels hebben we zelden samen afgesproken, en als je ze overtreedt, komt de boa met zijn boeteboekje.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Het is het verpakken van ideologische dwang en restrictie in de zachte taal van ‘geweldloze communicatie’ (nog zoiets), maar dat maakt het allemaal niet minder dwangmatig of restrictief.

Hetzelfde geldt voor al die vrolijke je/jij/wij-communicatie omtrent COVID-19. De tekst is dat we het sááámen weer gezellig maken, de subtekst is dat ziekte en gebrek een misdaad zijn en de schuld  van de zieke. COVID opgelopen en daardoor (dure) studievertraging? Had je maar beter moeten oppassen tijdens college.

Obsessie met gezond leven

Schrijfster Renate Dorrestein omschrijft in haar boek over ME, Heden ik, in 1993 al hoe individualisering, politieke neoliberalisering en de macht van zorgverzekeraars leiden tot een obsessie met gezond leven en een criminalisering van ziekte, met bijbehorend wantrouwen over zieken en mensen die als gevolg van een chronisch gebrek een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen.

Het leidt tot een van bovenaf opgelegde fitheidscultuur waarin je je leven lang moet sporten, zaden en pitten moet eten en alles wat lekker is, moet laten staan, omdat je anders een misdadiger bent die erom vraagt om ziek te worden.

De zieke – sorry, ‘zorgconsument’ – wordt zo gezien als druk op de collectieve voorzieningen, niet als een persoon die zorg behoeft op basis van collectieve solidariteit. Als je dan eenmaal ziek bent, moet je voortdurend bewijzen dat je wel echt ziek bent, en niet zomaar een profiteur.

Coronapandemie zorgt voor extra chronische gezondheidsproblemen

Sinds 1993 is het allemaal veel erger geworden, met tandenborstelcontroles, uitkleding van de voorzieningen voor langdurige zorg en zeer zware herkeuringen voor arbeidsongeschikten – om nog maar te zwijgen van het feit dat chronisch zieken steeds minder makkelijk ergens kunnen wonen.

Als gevolg van de coronapandemie en de long covid-verschijnselen zullen tienduizenden Nederlanders de rest van hun leven kampen met ernstige, chronische gezondheidsproblemen zoals ME of blijvende longschade die hen verhinderen om vol aan het arbeidzame en maatschappelijke leven deel te nemen – dezelfde toestand die Dorrestein in haar boek beschrijft.

Deze mensen dreigen door de heersende ideologische koers verschoppelingen te worden. Bovendien moeten er uitkeringen komen voor deze groep mensen die het lef hadden ziek te worden – waar de overheid ze actief met zachte taal uit probeert te pesten. ‘We gaan jou in je kracht zetten!’