Dat Assad de nepverkiezingen in Syrië won, lag voor de hand, schrijft Robbert de Witt. Wat minder opvalt, is dat hij ook internationaal zeges boekt.
Bij de presidentsverkiezingen afgelopen week kreeg Bashar al-Assad 95 procent van de stemmen. Dat is onder normale omstandigheden natuurlijk al een verdacht hoog percentage. En dat is het zeker in een land dat na tien jaar burgeroorlog in puin ligt en waar een half miljoen doden zijn te betreuren.
Anderzijds kun je het zien als een macaber bewijs van Assads overwinning in de burgeroorlog: zijn tegenstanders zijn dood of het land ontvlucht. Opmerkelijker is eigenlijk dat 5 procent van de achterblijvers dus níet op hem heeft gestemd. Arabist Leo Kwarten schreef eerder op deze website over de beweegredenen van de – bij voorbaat kansloze – uitdagers van Assad.
Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
Assad kan met gerust hart
aan vierde termijn beginnen
Aangezien grote delen van Syrië inmiddels weer onder zijn controle zijn, kan Assad met een redelijk gerust hart beginnen aan zijn vierde termijn. Zijn verkiezingsslogan was ‘Hope through work’ – met andere woorden: de oorlog is voorbij, nu begint de wederopbouw en daarmee een nieuw tijdperk.
Dat Syrië dit nieuwe tijdperk ingaat onder leiding van Assad, daar hebben veel buurlanden zich inmiddels bij neergelegd. Want ook buiten Syrië is aan het doordringen dat Assad de ‘winnaar’ is. Uit een recent artikel in het Amerikaanse blad Foreign Policy blijkt bijvoorbeeld dat de Verenigde Arabische Emiraten vorig jaar al hun ambassade in Damascus weer hebben geopend. Nogal een draai, want op het dieptepunt van de Syrische burgeroorlog steunde het juist de rebellen.
Saudi-Arabië, met Egypte het invloedrijkste land in de Arabische wereld, is bereid de portemonnee te trekken voor de wederopbouw van Syrië. Zo kan Iran, de grote rivaal van de Saudi’s en met Rusland Assads belangrijkste bondgenoot, wellicht worden verdrongen uit Syrië. Bovendien zou de Saudische inlichtingendienst veel kunnen leren van de Syrische collega’s wat betreft het bestrijden van religieus-extremisme. Vermoedelijk zullen ze foltermethodes uitwisselen. Intussen is er zelfs sprake van dat Syrië weer lid mag worden van de Arabische Liga, waar het in 2011 uit is gestoten.
De hartelijke felicitaties van Xi en Poetin
Lees ook van Leo Kwarten: Zo veilig is het niet om in Syrië loyale oppositie te zijn
Het tij is kortom aan het keren voor Assads Syrië. En niet alleen in de Arabische wereld, maar ook ver daarbuiten. Het zal niet verbazen dat Assad van harte werd gefeliciteerd met zijn verkiezingsmonsterzege door Xi Jinping en Vladimir Poetin. Beide leiders hebben weinig op met eerlijke verkiezingen, en ze moeten al helemaal niets hebben van een volksopstand. Dat Assad die wist te overleven – als een van de weinige Arabische leiders die in de Arabische Lente zijn geconfronteerd met een revolutie – zal voor beide autocraten een lekker gevoel zijn. Het hoeft dus niet per se verkeerd af te lopen.
Alle ruimte voor boevenstaten bij de VN
Er was nog meer goed nieuws voor Assad. Afgelopen zaterdag was er een vergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de VN-instelling die sinds het begin van de coronapandemie enorm aan invloed heeft gewonnen. Tijdens de zitting werden twaalf nieuwe landen gekozen als lid van de Executive Board, het bestuursorgaan waarin 34 regeringen zitting hebben.
En jawel, Syrië werd door de WHO-leden gekozen als nieuw lid. Overigens in gezelschap van nog zo’n dictatuur: de WHO-leden zien ook Wit-Rusland blijkbaar als een geschikt land om mee te beslissen. Dat zulke boevenstaten alle ruimte krijgen in VN-organisaties, is natuurlijk geen nieuwe ontwikkeling. Maar juist Syrië, een land waar de regering op z’n zachtst gezegd weinig respect heeft voor mensenlevens, dat is toch wel schrikken.
Lees ook: Europa houdt zich liever
stil over toekomst Syrië
Intussen houden Europese regeringen zich liever stil over Syrië en de toekomst van dat land. Goed, Nederland heeft eind vorig jaar de Syrische regering aangeklaagd wegens schending van het anti-folterverdrag, maar daarvan is sindsdien weinig meer vernomen.
Stiekem weet iedereen in Europa ook wel dat Assad niet zomaar weggaat. Dat is na deze week alleen nog maar duidelijker geworden.