Wordt het de polder of het populisme? De existentiële keuze voor de Nederlandse boer

Nederlandse boeren lijken bevangen door een ondergangsgevoel en dat bepaalt sterk hun politieke keuzes. Hoe verstandig is dat op lange termijn? Gertjan van Schoonhoven las op het Malieveld de stemming.

De boer is niet te benijden. Terwijl het ene na het andere rapport, beleidsstuk dan wel toekomstperspectief verschijnt dat uit is op de ondergang van de boer of dat lijkt te zijn, moeten Nederlandse boeren ook nog eens een ongelooflijk ingewikkelde, existentiële politieke keuze maken. Op welke politieke partij zet ik mijn geld? Of eigenlijk: op welke soort politiek zet ik mijn geld?

‘Blijf je verzetten tegen de pennelikkers in Den Haag’

Bij de demonstratie van Agractie, woensdag 7 juli op het Malieveld in Den Haag, was dit duidelijk te merken. Op het podium enerzijds een stoet van Kamerleden van zeg maar de rechts-populistische partijen die de verzamelde boeren voorhielden dat ze vooral moesten blijven komen met hun ‘trekkers’. Blijf demonstreren. Blijf je verzetten tegen de ‘pennelikkers in de Haagse torens’, zoals een van die politici zei. Er is helemaal geen stikstofprobleem! Ze willen gewoon jullie grond!

Anderzijds waren er de Kamerleden van klassieke polderpartijen als het CDA en D66 – beoogde regeringspartijen – die de boeren voorhielden dat verandering onontkoombaar is. Aan een ingrijpende transitie van de landbouw met pijnlijke keuzes valt niet te ontkomen, was – bij alle onderlinge accentverschillen – hun boodschap aan de boeren.

Dat de boeren voor het verzet kiezen, is emotioneel goed te begrijpen

Afgaand op het applaus en het gejoel op het Malieveld maakten de daar aanwezige boeren een duidelijke keuze. Weg met D66 en CDA. En leve BoerBurgerBeweging, Belang Van Nederland (Van Haga), JA21, PVV en Forum voor Democratie. Het is niet moeilijk om daarvoor begrip te hebben. Om te beginnen emotioneel al niet. De liefdeloze bejegening van de boerenstand en de constante stroom van kritische rapporten drijfven veel boeren in de armen van partijen die wél van ze houden, dan wel dat voorwenden te doen.