Bobo’s pensioenfonds ABP kunnen blijkbaar wel naar achterban luisteren

Pensioenfonds ABP zwicht voor de druk van actiegroep ABP Fossielvrij en verkoopt al zijn fossiele beleggingen. Eindelijk wordt in de ivoren toren van de pensioenbesturen eens geluisterd naar de deelnemers van wie zij de miljarden beheren.

Het kan frustrerend zijn als deelnemer aan een pensioenfonds, zeker bij het ABP. Of je nou werkende ambtenaar bent of gepensioneerde: het pensioen van ABP wordt al tien jaar niet verhoogd. Weg kun je niet, maar veel invloed op het reilen en zeilen van het fonds heb je als deelnemer ook niet. Zo werd het ABP tijdens de kredietcrisis midscheeps geraakt door de dalende rente, omdat het bestuur in al zijn alwetendheid had besloten zich nauwelijks in te dekken tegen een dalende rente. Het zou een klap worden waarvan het pensioenfonds eigenlijk nooit helemaal is hersteld, ook al werd de kas steeds beter gevuld.

Polderakkoord gesloten over hoofden deelnemers heen

De afgelopen jaren werd in de ‘polder’ druk onderhandeld over een nieuw pensioenstelsel. De regels moesten zo veranderen dat de pensioenen wel weer verhoogd konden worden. Ook al neemt daarmee het risico op een pensioendaling ook toe. Iets wat vakbond FNV eerder nog afdeed als een ‘casinopensioen.’ Maar nu zijn pensioenfondsbesturen (vaak werkgevers en vakbonden) en de politiek eruit: er komt een nog ingewikkelder stelsel. In de polder is er nauwelijks een kritisch geluid over te horen, ook al dreigt de hele hervorming op een fiasco uit te lopen. Nogmaals: deelnemers zelf hebben er weinig over in te brengen.

Natuurlijk kun je als deelnemer stemmen op het ‘verantwoordingsorgaan’, een soort tandeloos parlement voor aangesloten werkenden, gepensioneerden en werkgevers. Zo klaagt de kritische fractie LVOP daar al jaren over de opvolger van de VUT-premie waaraan veel werkenden nog flink meebetalen, terwijl zij er zelf nooit van gebruik kunnen maken. Maar veel krijgen zij niet voor elkaar.

Als deelnemer zit je, kortom, vast. Ook al verspelen ze je pensioengeld, incasseren ze elke maand geld waar je nooit meer iets van terug zult zien. En ook al bekokstoven ze in de polder een nog ondoorzichtiger pensioenstelsel. Welke opties blijven er dan nog over?

Toch gehoord worden in de ivoren pensioentoren

Actiegroep ABP Fossielvrij laat nu zien dat er toch een manier is om je zin te krijgen. Het stoorde de leden van de groep dat hun pensioengeld in fossiele bedrijven werd geïnvesteerd, terwijl het klimaat mede door die bedrijven opwarmt. Stoppen dus, betoogden zij. Ook dreigden zij naar de rechter te stappen, in navolging van de klimaatzaken van Urgenda tegen de staat, en Milieudefensie tegen Shell.

ABP verdedigde zijn fossiele beleggingen onder meer door te zeggen dat het als aandeelhouder een duurzamere koers kon afdwingen (‘engagement’). Maar dat 30 procent van de aandeelhouders van Shell voor een duurzamere koers stemde, maar ABP op zijn handen bleef zitten, maakte dat er niet heel geloofwaardig op.