Denemarken is een high trust society, wat voor Nederland – vooral in de grote steden – steeds minder geldt. Multicultureel wantrouwen, verloedering en criminaliteit zijn hier de norm, schrijft Constanteyn Roelofs. Groot verschil tussen beide landen: het ontbreekt de Denen aan een koloniaal verleden en bijbehorend schuldcomplex.
Constanteyn Roelofs
Wekelijks verkent historicus Constanteyn Roelofs (1989) de tragikomische tegenstrijdigheden in economie en maatschappij.
De grote angst van pro-koloniale Nederlanders was dat wij zonder onze overzeese gebiedsdelen in de Oost zouden worden gereduceerd tot een marginaal landje in Europa: ‘een soort Denemarken’. Inmiddels zijn we de koloniën kwijt, maar zijn we helaas ook geen Denemarken geworden.
In Kopenhagen valt groot vertrouwen in elkaar op
Als je door Kopenhagen loopt, snap je waarom dat jammer is: het is er schoner, de mensen zijn vriendelijker en de Denen lijken het allemaal prima op orde te hebben. Wat voornamelijk opvalt, is het grote vertrouwen in de maatschappij. Kaartjes worden nauwelijks gecontroleerd, mensen laten zomaar hun iPhone op tafel liggen als ze even naar de bar lopen om een kop koffie te halen, garderobes zijn onbewaakt…
Ook is er nergens de paranoïde en vrijheidbeperkende ellende aan de gang rond de bestrijding van het coronavirus (en het is heus niet dat er meer Denen omkomen door het virus). Kortom, de klassieke high trust society waar de Scandinavische landen beroemd om zijn. Dolletjes.
Meer over dit onderwerp
Hoe Denemarken zijn asielbeleid steeds verder aanscherpt, en waarom
Dat vinden wij Nederlanders vooral leuk omdat we toch een beetje op de grens liggen van waar de high trust societies beginnen: er zijn veel Nederlanders die in zo’n noordelijke high trust society leven (in de provincie), of die in zo’n systeem hebben geleefd (iedereen boven de 50). Het Nederland waar de premier op de fiets naar zijn werk kan en je je touwtje uit de brievenbus kan laten hangen omdat er toch geen boeven over de straten schuimen. Dat werk.
High trust society verdwijnt volledig uit de steden
We delen natuurlijk ook een hoop culturele waarden die een voorwaarde zijn voor zo’n maatschappij: hard werken, niet te gek doen, sterke remmingen op het gebied van geweld, dat soort dingen. De high trust society verdwijnt echter volledig uit de steden, waar multicultureel wantrouwen, verloedering en criminaliteit de norm zijn en waar de waarden van de straat (nou ja, vooral die van haar inwoners) totaal niet compatibel zijn met die van een functionele ‘Nordic’ samenleving.
Er zijn twee manieren om hiermee om te gaan. Aan de ene kant kun je accepteren dat die multiculturaliteit er is en dat de mensen met ‘Nordic’ gedragspatronen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen leefomgevingen. Aan de andere kant kun je er ook voor zorgen dat die waarden aan iedereen worden opgedrongen en dat er een rem komt op de massale import van cultureel anders georiënteerde volken die ongeschikt zijn voor het leven in een ordentelijke burgerlijke samenleving.
Denemarken kiest voor uitgebreide culturele correctie en migratiestop
Lees ook dit ingezonden opiniestuk van Joost Eerdmans (JA21): Wat Nederland van Deens asiel- en migratiebeleid kan leren
Denemarken kiest voor het tweede: uitgebreide culturele correctie en een migratiestop. Nederland kiest voor het eerste. De academici van de sociale school en de journalisten bij de systeemkranten die zwaar onder invloed staan van dergelijke scholen van kromdenken vinden zo’n monoculturele high trust society maar lastig: die vinden de import van culturen en religies met heel andere maatschappelijke uitkomsten (id est: low trust societies die door repressie en geweld functioneren) juist een belangrijke verrijking voor het land.
Als in Denemarken de lokale PvdA de draai maakt naar zware migratiebeperkingen, een weerbare pose ten opzichte van de islam en extra controle op criminele minderheden, dan komt hier het hele Nederlandse apparaat van media en politiek in het geweer om ervoor te zorgen dat dat hier niet gebeurt. Men reist af naar Denemarken om daar met jongerenwerkers te praten over de ‘gevaren van vooroordelen’ – en andere klassieke trucs van de gevestigde progressieve orde om maar krampachtig in de progressieve intellectuele nachtmerrie te blijven geloven.
Diep electoraal dal waarin links zit, heeft te maken met schuldgevoel
Lees ook dit EW Podium-stuk van Fabian van Hal: Wat maakt de Deense sociaal-democratie zo ‘rechts’ en succesvol?
Je vraagt je af waarom dat is en waarom de PvdA hier géén draai maakt naar het herstellen van de high trust society, terwijl daar duidelijk toch de sleutel ligt om uit het diepe electorale dal te komen waarin links zich bevindt. Het heeft er ongetwijfeld mee te maken dat de linkse bestuurlijke kaste al deze culturele verrijking (die in feite niets anders is dan de afbraak van de high trust society), ingegeven door de kromgetrokken critical theory, de massamigratie een soort gerechtigheid is voor al het veronderstelde leed dat ‘wij’ in onze koloniale tijd anderen hebben aangedaan.
Denemarken heeft nooit substantiële koloniën gehad in de global south, dus heeft het ook geen last van het postkoloniale schuldcomplex. Zo is het cirkeltje met Indië toch weer rond, maar precies de andere kant op dan de doemdenkers tijdens de dekolonisatie dachten.