Het recente overlijden van de prominente Republikein Bob Dole (1923-1921) doet verdriet. Opnieuw gaat een stem verloren van een grootse Amerikaanse generatie die het land nu zo goed kan gebruiken, schrijft Victor Pak.
Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.
Bob Dole stierf op zondag 5 december, 98 jaar. Een buitengewone leeftijd, gezien het leven dat hij leefde. Dat Dole een memorabele man werd, is te danken aan zijn enorme doorzettingsvermogen.
Tegen alle verwachtingen in bleef Dole leven
De talentvolle basketballer raakte tijdens de Tweede Wereldoorlog als soldaat zwaargewond in de Italiaanse Apennijnen. Bij de aanval op een Duits mitrailleursnest werd hij geraakt en versplinterde zijn sleutelbeen en een gedeelte van zijn ruggengraat. De soldaten die Dole vonden, gaven hem de grootst mogelijke dosis morfine in de verwachting dat de krachtige narcotische pijnstiller hem soepel naar de dood zou begeleiden. Hij bleef leven.
Dole werd vervolgens verscheept naar een militair ziekenhuis in Kansas, in de hoop dat hij dan dicht bij huis kon sterven, maar opnieuw stierf hij niet. Dole bleef leven en overwon een gevaarlijke infectie. Dankzij experimentele behandelingen en een jarenlang revalidatieproces leerde hij weer lopen en schrijven met zijn linkerhand. Hij kon verder met zijn leven, al zou hij zijn rechterarm en -hand nooit meer kunnen gebruiken.
Nixon zag in Dole een groot talent
In Kansas maakte Dole carrière als lokaal politicus en in 1960 won hij een zetel in het Huis van Afgevaardigden. Acht jaar later werd de oorlogsveteraan Senator. President Richard Nixon (1969-1974) zag een politiek talent in hem en hielp hem verder op weg. Dole werd landelijk voorzitter van de Republikeinse Partij en was in 1976 kandidaat voor het vicepresidentschap, maar Gerald Ford verloor de presidentsverkiezingen van Democraat Jimmy Carter.
Het presidentschap was niet voor Bob Dole weggelegd. In 1988 verloor hij in de strijd om de Republikeinse nominatie voor het presidentschap van George H.W. Bush. Acht jaar later won hij die nominatie wel, maar verloor hij kansloos van zittend president Bill Clinton.
Lees ook: De Senaat was de plaats waar Dole uitblonk en waaraan hij lange tijd verbonden bleef: 27 jaar, waarvan elf jaar als Republikeins aanvoerder van het machtige instituut. Dole maakte wetten, sloot akkoorden en bezat een gave die tegenwoordig steeds meer uit het zicht raakt: overeenstemming bereiken met politieke tegenstanders.
De Verenigde Staten missen de stemmen van Doles generatie
Het is makkelijk om sentimenteel te worden bij het overlijden van Bob Dole en anderen van zijn generatie. Toch worden in de Verenigde Staten de stemmen van deze ‘greatest generation’ onmiskenbaar gemist. De verdeeldheid onder de bevolking is momenteel groter dan ooit, evenals de haat jegens politieke tegenstanders. Amerikanen, Democraten en Republikeinen, zien in de andere partij een bedreiging voor het land in plaats van een groep andersdenkenden die op hun manier het beste voor hetzelfde land willen.
Dole omschreef het in zijn laatste column voor zijn sterven zelf het best:
‘Gedurende mijn jaren in het Congres vochten Democraten en Republikeinen een politieke strijd, maar waren ze ook bevriend. Ik leerde dat het moeilijk is dingen voor elkaar te krijgen, tenzij je compromissen durft te sluiten uit bereidheid het andere standpunt te begrijpen. Zo verlies je ook niet je eigen principes. Zij die suggereren dat een compromis een teken van zwakte is, begrijpen de fundamentele kracht van onze democratie niet.’
Met het overlijden van Bob Dole verliezen de Verenigde Staten opnieuw een stem van de redelijkheid. Zolang nieuwe redelijke stemmen niet klinken, kan alleen maar meer worden getreurd om dit verlies.