Hoe gek zijn mensen die een krant in de bus willen?

Dagbladuitgevers lijken te zijn uitgekeken op papier, terwijl boekenuitgevers papier juist koesteren. Het wordt steeds duidelijker wat de winnende strategie is, schrijft Roelof Bouwman.

Onlangs besloot ik het maar weer eens te proberen: het nemen van een abonnement op de papieren editie van een groot landelijk ochtendblad.

Telkens kwam de bezorging niet op gang

Voorgaande pogingen om een krant in de bus te krijgen, waren de afgelopen vijf jaar uitgedraaid op faliekante mislukkingen. Dat wil zeggen: telkens werd ik hartelijk welkom geheten als nieuwe abonnee, maar de bezorging kwam niet op gang en bellen met de abonneeservice hielp niet.

Zou het deze keer beter gaan? Na mijn aanmelding ontving ik een e-mailbericht met de mededeling dat de bezorging al over vier dagen zou beginnen. Helaas arriveerde er die dag geen krant.

Een dag later had ik meer geluk. Toen ik de krant opensloeg, bleek het echter niet het grote landelijke ochtendblad te zijn waarop ik mij had geabonneerd, maar een concurrerende titel. De dagen daarna bleef de brievenbus wederom leeg.

Amsterdammers klagen voortdurend over slechte bezorging krant

Nadat ik mijn aanmelding als abonnee telefonisch ongedaan had gemaakt, sloeg ik aan het mijmeren. In mijn woonplaats Amsterdam zijn de redacties gevestigd van maar liefst vijf landelijke dagbladen: De Telegraaf, de Volkskrant, NRC Handelsblad, Trouw en Het Financieele Dagblad. Toch hoor je juist Amsterdammers voortdurend klagen dat hun krant zo slecht wordt bezorgd. Hoe zou dat toch komen?

Ik was nog niet uitgedacht, of op Teletekst verscheen het bericht dat de Amsterdamse stadskrant Het Parool per 3 januari een ochtendkrant wordt en dat NRC Handelsblad tezelfdertijd stopt met de middageditie. Nog niet overal, maar alvast wel in Amsterdam. Bezorging in de middag zou ‘niet meer rendabel’ zijn.

Het bezorgapparaat maakt een verslonsde indruk

Past dit bericht in een groter plaatje? Liefhebbers van papieren dagbladen lijken van krantenuitgevers weinig aandacht meer te krijgen. Het bezorgapparaat maakt – in elk geval in de hoofdstad – een verslonsde indruk. Nu wordt het ook nog eens drastisch ingekrompen in plaats van verbeterd.

Welke rekensommen zouden aan deze beslissingen ten grondslag liggen? Van adverteerders moeten dagbladen het tegenwoordig niet meer hebben en abonnees die alleen een digitale krant willen, brengen relatief weinig geld in het laatje. Moeten dagbladuitgevers niet juist blij zijn met mensen die nog een papieren krant willen lezen – en bereid zijn daarvoor honderden euro’s per jaar te betalen?

Een vergelijking met de boekenbranche dringt zich op. Ook daar wordt al eeuwenlang bedrukt papier verhandeld en ook daar is men bekend met het verschijnsel digitalisering. Maar anders dan hun collega’s in krantenland, koesteren boekenuitgevers hun papieren product.

Natuurlijk, er zijn e-books. Maar de prijs daarvan wordt door de uitgevers bewust hoog gehouden, waardoor het marktaandeel van digitale boeken nog altijd zeer bescheiden is: zo’n 6 procent.

Distributie papieren boeken allerminst verwaarloosde bedrijfstak

Intussen is de distributie van papieren boeken een allerminst verwaarloosde bedrijfstak. Sterker nog: mede dankzij de onlineverkoop is het tegenwoordig eenvoudiger om elke dag een nieuw boek in de brievenbus te krijgen, dan een krant.

Ook de boekenbranche heeft de afgelopen jaren zware klappen gekregen. Maar vergeleken bij de crisis in de dagbladsector – met aan de lopende band overnames, fusies, reorganisaties en ontslaggolven, om over de sappelende freelancers nog maar te zwijgen – is het klein bier.

Misschien dat krantenuitgevers daarvan iets kunnen leren?