Premium Lock Laten we over neoliberalisme en marktdenken eens iets aardigs zeggen

14 december 2021Leestijd: 4 minuten
Nederland, Nijmegen, 31-10-2021, - In Nijmegen wordt geprotesteerd tegen het woningtekort. De demonstratie maakt deel uit van een reeks protesten tegen de woningnood in het hele land. Foto: ANP/Hollandse Hoogte/Manon Bruininga

De woningmarkt, de zorg, het onderwijs: overal valt de overheid door de mand, schrijft Roelof Bouwman. Wat is er dan logischer om het eens te proberen met minder overheid?

Roelof Bouwman (1965) is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.

Bijna iedereen kent ze: buren, familieleden of collega’s die, zodra het over politiek gaat, meteen beginnen te klagen over de funeste gevolgen van het zogenoemde neoliberalisme en het marktdenken. Slechts weinig andere begrippen roepen bij vooruitstrevende Nederlanders zoveel weerzin op.

Het is gelukkig niet heel moeilijk om de betrokkenen van repliek te dienen. Wat het neoliberalisme betreft, volstaat het meestal om te informeren naar het verschil met ‘gewoon’ liberalisme. Meestal komt daarop geen zinnig antwoord.

Het voorvoegsel ‘neo’ heeft namelijk vooral propagandistische betekenis. In een politieke context heeft het een gevaarlijke klank gekregen, vooral omdat het na de Tweede Wereldoorlog vaak is gebruikt in samenstellingen als ‘neonazi’s’ en ‘neofascisme’. Zeg ‘neo’ en er klinken als vanzelf sirenes en alarmbellen – precies wat linkse opponenten van het liberalisme graag willen.

Vermeende schadelijkheid marktdenken eenvoudig te ontzenuwen

Ook de vermeende schadelijkheid van het marktdenken is eenvoudig te ontzenuwen. Een verwijzing naar de verkrijgbaarheid van brood, groente en fruit is eigenlijk al voldoende.

Dat is basisvoedsel en een groter publiek belang is dus nauwelijks denkbaar. Toch zijn het louter private marktpartijen die ervoor zorgen dat in deze essentiële behoefte dagelijks wordt voorzien. Dat gaat zo goed, dat zelfs de meest progressieve politici niet durven pleiten voor staatsbakkerijen, genationaliseerde groenteboeren of rijksfruittelers.

Het rare is wel dat diezelfde progressieve politici als de dood zijn om ook andere belangrijke zaken dan de verkrijgbaarheid van brood, groente en fruit door de markt te laten regelen.

Meest restrictieve woningmarkt van alle geïndustrialiseerde landen

Neoliberalisme

Lees ook dit opiniestuk van Gerry van der List terug: De vrije markt verdient meer verdediging

Neem de woningbouw. Nederland, zo is al dikwijls vastgesteld, heeft de meest restrictieve woningmarkt van alle geïndustrialiseerde landen. Maar telkens wanneer zich op die markt problemen voordoen (tekorten, exploderende prijzen), wordt er niet gepleit voor minder, maar voor nóg meer regels. Zoals – recent – een zelfbewoningsplicht voor kopers of het aan banden leggen van de vrije huursector.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog geen account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw