Rutte IV wil vrijheidsvehikel auto in de boeien slaan

Bretz en de zijnen protesteerden met wisselend succes tegen snelheidsbeperkingen, hogere houderschaps- en brandstofbelastingen en voor meer en veiliger wegen. Hun pakkende slogan om een maximumsnelheid op snelwegen te voorkomen: Freie Farht für Freie Bürger – onbegrensd verkeer voor vrije burgers. De ADAC koppelde de auto slim aan vrijheid en burgerschap. Niet zonder reden.

Individueel vervoer populair

Zeker sinds het uitbreken van de coronapandemie in het voorjaar van 2020 is weer eens massaal ervaren hoezeer de auto individuele vrijheid biedt. Gesubsidieerd openbaar vervoer (trein, bus, tram, metro) werd in de coronacrisis gemeden en beperkt, net als het deels gesubsidieerde vliegverkeer. Maar per auto was het prima mogelijk om een rondje Nederland of Europa te rijden.

Naast het eigen huis bleek de auto een bastion van vrijheid. Vele niet-autobezitters realiseerden zich hoezeer zij zichzelf afhankelijk van het openbaar vervoer hadden gemaakt en kochten een auto. Begin 2015 hadden 1.000 Nederlanders 528 auto’s, begin 2020 was dat opgelopen tot 543, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna 9 miljoen auto’s in totaal. Ook fietsen, brommers en scooters zijn als individuele vervoersmiddelen in trek.

Desondanks krijgt de argeloze krantenlezer al jaren te horen dat privaat autobezit zal verdwijnen. Deelauto’s en openbaar vervoer zouden met behulp van digitale techniek autobezit overbodig maken, aldus bijvoorbeeld Siemens Mobility in dagblad AD. Een app die begin dit jaar beschikbaar moet komen en is ontwikkeld met de Nederlandse Spoorwegen en vervoersbedrijven RET (Rotterdam) en HTM (Den Haag) moet het plannen van een reis van deur tot deur vereenvoudigen. Topman Olivier Gueydan van Siemens Mobility Nederland zei het in november 2021 zo: ‘Van deur tot deur je reis plannen, zonder dat je zelf nog een auto in bezit hoeft te hebben, dat is de toekomst. Je ziet nu al dat veel jongeren geen interesse hebben om een auto te bezitten.’

Dat laatste is onzin. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, een overheidsclub, liet al in 2014 na eigen onderzoek weten dat jongeren wel degelijk een auto willen. Dat jongeren relatief minder auto’s bezitten dan andere leeftijdsgroepen en dat hun autobezit een beetje is gedaald, klopt wel. Maar dat komt vooral doordat jongeren vaker en langer studeren, daarvoor in de stad gaan wonen, een gratis ov-kaart krijgen en door de crises geen auto konden betalen. Eenmaal student-af en een baan rijker schiet het autobezit omhoog en hebben zij net zo vaak of vaker een auto dan eerdere generaties, zo valt op te maken uit de CBS-cijfers. Het instapmoment is alleen later. En wie eenmaal een auto heeft, blijft autorijden. Tot op alsmaar hogere leeftijd.