De vakbonden in ons land hebben het drukker met diversiteit en klimaatmarsen dan met onze koopkracht. Het nieuwe kabinet zal weinig last van ze krijgen, voorspelt Roelof Bouwman.
Roelof Bouwman (1965) is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.
Eén van de meest geslaagde typetjes uit het legendarische tv-programma Keek op de week (1988-1993) was de door Wim de Bie gespeelde Aad van der Naad.
Voor wie het heeft gemist of is vergeten: Van der Naad – grote snor, gegroefd hoofd, leren jack, schorre stem – was oud-vakbondsbestuurder. Hij was vrijwel permanent in de weer met het rollen van sjekkies en benadrukte daarbij voortdurend het belang van solidariteit en strijdbaarheid.
Van der Naad was persiflage op FNV-vakbondsleider Jaap van de Scheur
Van der Naad, zo weten alle Koot & Bie-fans, was een persiflage op FNV-vakbondsleider Jaap van de Scheur (1926-2002). Dat was de grote man achter de ambtenarenstaking die ons land in het najaar van 1983 twee maanden platlegde.
Net als Van de Scheur was Van der Naad eigenlijk een aandoenlijke man, zei Richard Groothuizen, auteur van de Koot & Bie Encyclopedie, in 2020. ‘Hij heeft dat empathische, dat herkenbare volkse. Aad is iemand die vertrouwen geeft, die mensen kan toespreken, hij is puur. Ik zie op dit moment niemand die daar ook maar enigszins bij in de buurt komt.’
Van de Scheur en Van der Naad horen inderdaad bij een verdwenen wereld. Het waren typische representanten van wat vroeger ‘de rode familie’ werd genoemd: een arbeideristische subcultuur waarin een vakbondslidmaatschap net zo vanzelfsprekend was als het steunen van de VARA, het lezen van het socialistische dagblad Het Vrije Volk en stemmen op de Partij van de Arbeid.
FNV smoort kritische geluiden vanuit eigen gelederen en werkt critici eruit
Allemaal vergane glorie. De VARA zag zich in 2018 gedwongen tot een fusie met pretomroep BNN, Het Vrije Volk is al lang geleden opgedoekt en de Partij van de Arbeid dreigt in sommige peilingen te worden ingehaald door de Partij voor de Dieren.
En de vakbonden? Martin Pikaart, oprichter en voorzitter van Alternatief voor Vakbond (AVV), schetste vorig jaar in zijn boek Het polderkartel een vernietigend portret van – vooral – de FNV.
Een organisatie, aldus Pikaart, die kritische geluiden vanuit de eigen gelederen smoort en critici eruit werkt, die flexwerkers bewust rechteloos heeft gemaakt om de riante ontslagbescherming van de eigen achterban te beschermen en die meebestuurt in alle bedrijfstakpensioenfondsen – en dus medeverantwoordelijk is voor de dramatische pensioenresultaten van de afgelopen decennia.
Vakbonden in ons land zijn tandeloze tijgers geworden
Buitenstaanders zien vooral dat de FNV-leiding in de greep lijkt te zijn geraakt van het modieuze, politiek correcte gedachtegoed dat vaak wordt aangetroffen bij ‘witte’ hooggeschoolden met bovenmodale inkomens. Neem de deelname van de FNV aan zogenoemde klimaatmarsen, de viering van ‘Internationale Migrantendag’ en de uitreiking van de jaarlijkse ‘FNV Diversiteitsprijs’.
Meer van Roelof Bouwman: Woke-waanzin verdient meer wetenschappelijke tegenspraak
Zoiets blijft natuurlijk niet zonder gevolgen. Bij wijze van voorbeeld: het Nibud maakte onlangs bekend dat vrijwel iedereen er dit jaar in koopkracht op achteruit gaat. Nogal een mededeling in een tijd van economische groei.
Jaap van de Scheur en Aad van der Naad hadden het niet over hun kant laten gaan. Ze zouden meteen grootschalige demonstraties, prikacties en waarschuwingsstakingen op touw hebben gezet. Maar nu gebeurde er helemaal niets.
Voor wie het nog niet wist: de vakbonden in ons land zijn tandeloze tijgers geworden. Laat het nieuwe kabinet er maar blij mee zijn.