Het is zover: de Republikeinse burgeroorlog vat vlam

12 februari 2022Leestijd: 3 minuten
Mitch McConnel. Foto: ANP

Machtige Republikeinen openen de aanval op oud-president Donald Trump. Mitch McConnell en Mike Pence zien in Trumps slinkende populariteit een kans om de Republikeinse Partij aantrekkelijk te houden voor de kiezers die niet van Trump houden, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Voor voormalig vicepresident Mike Pence was vorige week de maat vol. In een reeks verklaringen had zijn vroegere baas Donald Trump te kennen gegeven dat Pence hem heeft bedrogen. ‘Hij kon de verkiezingsuitslag terugdraaien,’ schreef Trump in een van zijn verklaringen. De voorganger van president Joe Biden blijft maar uithalen naar anderen omdat hij in 2020 de presidentsverkiezingen heeft verloren en geeft hiervoor de schuld aan iedereen, behalve zichzelf.

Pence en McConnell openen de aanval op de voormalige president

Pence zelf verklaarde in een lezing dat Trump fout zit. Hij noemde de suggestie van de voormalige president ‘on-Amerikaans’ – een grove belediging in  de Verenigde Staten. Na de klare taal van Pence sprak de Republikeinse leider in de Senaat Mitch McConnell op niet mis te verstane wijze over 6 januari 2021, de dag dat het Capitool in Washington werd bestormd door aanhangers van Trump, een aanval op de Amerikaanse democratie. ‘We waren er allemaal bij, we zagen wat er gebeurde. Het was een gewelddadige rebellie met het doel een vreedzame overdracht van de macht te verhinderen.’

McConnell doet die uitspraken niet zomaar. De Senator uit Kentucky is een van de beste en behendigste parlementsleden van het land en de zichtbaarste aanvoerder van zijn partij. Hij wil een breuklijn forceren in zijn eigen partij, nu de macht van Trump wankelt.

Trump verliest aan slagkracht, net als kandidaten die zijn steun kregen

Er lopen verscheidene onderzoeken naar oud-president Trump: naar malversaties bij de Trump Organization, maar ook naar zijn poging om de verkiezingsuitslag in de staat Georgia te beïnvloeden. En dan is er nog de rol van de president tijdens de aanval op het Capitool.

Die onderzoeken vormen geen acuut probleem, want ze duren lang, maar de uitkomst is ongewis en brengt onzekerheid mee. Zo verliest Trump aan slagkracht. Uit de cijfers van donatieopbrengsten blijkt de naam Trump geen garantie meer voor succes. Zeven Republikeinen die vorig jaar vóór de afzetting van president Trump stemden, haalden in het laatste kwartaal van 2021 meer geld op dan de belagers uit hun eigen partij die hun zetel willen veroveren. De tegenkandidaten van die zeven kregen allemaal de goedkeuring van Trump.

Republikeinse kiezer vindt de partij belangrijker dan Trump

Vooral Congreslid Liz Cheney haalt bakken met geld op. Cheney neemt actief deel aan het onderzoek naar 6 januari en haalde in de laatste drie maanden van vorig jaar omgerekend zo’n 2 miljoen euro op. Haar tegenkandidaat voor de vertegenwoordiging van Wyoming in het Huis van Afgevaardigden moest het doen met een luttele zeven ton. Ook bij andere voorverkiezingen in de Republikeinse Partij doen de door Trump gesteunde kandidaten het niet altijd goed.

De Republikeinse kiezer identificeert zich ook steeds minder met Trump. Uit een peiling van NBC News blijkt dat 56 procent van de Republikeinse kiezers aangeeft meer supporter van de partij te zijn dan van Trump. Slechts 36 procent geeft aan meer fan van de president te zijn dan van de partij.

In die wetenschap kiezen McConnell en Pence ervoor om zich tegen Trump af te zetten. Zij weten dat ze een gematigde toon moeten aanslaan over bijvoorbeeld de gebeurtenissen op 6 januari 2021 om de gemiddelde kiezer te blijven aanspreken. Uit peilingen blijkt dat Trump weer zou verliezen van Biden als ze opnieuw elkaars tegenstander zouden zijn in presidentsverkiezingen. Trump is de stem van de gemiddelde kiezer kwijt en zonder die stem wordt het schier onmogelijk voor hem die verkiezingen te winnen.