Krachtige echo van Reagans woorden klinkt door in de Ruslandretoriek van Biden

02 april 2022Leestijd: 3 minuten
Joe Biden, links, en Ronald Reagan, rechts. Beeld: ANP

Moge God ons verlossen van Vladimir Poetin, verzuchtte de Amerikaanse president Joe Biden onlangs. Met zijn felle verdediging van democratische samenlevingen treedt Biden in de voetsporen van zijn verre voorganger Ronald Reagan. Ook Reagan werd eerst miskend in zijn strijd tegen de autocratische Sovjet-Unie, net als Biden nu in zijn strijd tegen de Russische president, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Joe Biden staat bekend om het uitspreken van gedachten die hij beter voor zich had kunnen houden. Enkele maanden geleden noemde hij een journalist van Fox News een kind van een kreng (son of a bitch) omdat die een kritische vraag stelde. In 2008 zei Biden over Barack Obama dat die ‘de eerste gewone zwarte Amerikaan is met een grote spreekvaardigheid en die er pienter, schoon en goed uitziet’. Obama was destijds Bidens tegenstrever voor de Democratische partijnominatie om het presidentschap.

Reagan waarschuwde voor list, bedrog en misdaden van de Sovjet-Unie

Zo bezien past de uitspraak van Biden over de Russische president in een lange reeks verbale blunders (gaffes). Maar dat is een onterechte opvatting. De felle woorden van Biden komen overeen met uitspraken van Ronald Reagan aan het begin van diens presidentschap. In 1981 zei Reagan op zijn allereerste persconferentie dat de Sovjet-Unie bereid was te liegen, te bedriegen en elke mogelijke misdaad te plegen om een socialistische wereldrevolutie te bewerkstelligen.

Biden stak afgelopen week in de Poolse hoofdstad Warschau een gloedvol betoog af waarin hij democratieën wereldwijd verdedigde en waarschuwde voor het gevaar van autocratie. De wens dat de wrede Poetin verdwijnt als dictator van Rusland sluit daar goed op aan en komt overeen met uithalen van Reagan in 1981.

Biden heeft schat aan kennis over de Sovjet-Unie, Rusland en NAVO

De kennis van Biden over de Sovjet-Unie en Rusland wordt onderschat. In de jaren zeventig werd Biden als Senator het jongste lid van de commissie Buitenlandse Zaken. Vanuit die positie volgde hij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de uitbreiding van de NAVO.

In 1997 reisde hij naar Moskou en diverse Oost-Europese steden. Over die reis schreef Biden in een notitie: ‘Geen enkele Russische politicus die ik sprak, gelooft dat NAVO-uitbreiding een veiligheidsbedreiging voor Rusland is. Hun weerstand daartegen getuigt van een diepere, psychologische worsteling met het uiteenvallen van het Sovjetrijk en de angst voor een gemarginaliseerde rol van Moskou in de 21ste eeuw.’

Ook de woorden van Reagan vielen eerst dood, net als Biden nu overkomt

Lees de hele speech van Biden: ‘We moeten ons wapenen voor een lange strijd’

Reagan hield na die eerste persconferentie de Sovjet-Unie stevig onder druk. In 1987 mondde dat uit in een historische toespraak in het toenmalige West-Berlijn. ‘Meneer Gorbatsjov,’ zei hij over de hoofden van zijn Duitse publiek heen tegen de secretaris-generaal van de Russische Communistische Partij, ‘breek deze muur af.’

Woorden die nu wereldberoemd zijn, maar toen dood vielen. The New York Times plaatste een kleine foto van Reagan op de voorpagina, andere Amerikaanse media maakten nauwelijks melding van de oproep van hun president. In West-Duitsland schreef weekblad Der Spiegel pas na zes maanden over de toespraak, en bestempelde die als werk van amateurs.

Biden overkomt nu hetzelfde met zijn recente toespraak. De spaarzame vrije democratische samenlevingen ter wereld zouden trots moeten zijn op de Amerikaanse president, die hun bijzondere waarden benoemde en verdedigde. Voor de wereld is het te hopen dat Biden, net als Reagan, alsnog gelijk krijgt.