Kaag is tegen ‘regelen en ritselen’, maar doet het nu zelf

In haar HJ Schoo-lezing distantieerde D66-leider Sigrid Kaag zich van het ‘regelen en ritselen’ van premier Mark Rutte. Maar om steun te vinden voor haar voorjaarsbegroting, moest ze afgelopen week samen met Rutte volop regelen en ritselen, zelfs op het kantoor van Thierry Baudet. In een democratie is dat de enige juiste manier, schrijft Afshin Ellian.

De nieuwe bestuurscultuur van Sigrid Kaag gaat voortvarend de leegte in. Evidente onzin wordt in Nederland makkelijker aan de man gebracht dan zinvolle ideeën. We zouden nu anderhalf jaar na de verkiezingen in een totaal transparante staat moeten leven. Een radicaal transparant bestuur kan echter niet meer besturen. Dat hebben we anderhalf jaar geleden meegemaakt naar aanleiding van de bestuurlijke vernieuwingsrevolutie van D66.

Hoe dacht Kaag Nederland anders te besturen?

D66-leider Sigrid Kaag kritiseerde premier Mark Rutte in haar EW/HJ Schoo-lezing, alsof zij zelf nooit een politieke bestuurder is geweest: ‘Leiderschap is voor mij het tegenovergestelde van regelen en ritselen zonder visie.’ Regelen, ritselen en koffiedrinken met de oppositie is dus niet goed, aldus Kaag! Visie is voor Kaag fanatiek vasthouden aan het eigen partijprogramma. Terwijl D66 ooit de partij was van ritselend bruggen bouwen naar de andere kant van het politieke spectrum. Gekker moet het niet worden. Hoe dacht Kaag Nederland te kunnen besturen? Met dictaten soms?

Deze week ging Kaag samen met Rutte naar alle fracties, en dronk er stevige koppen koffie met ze. Ook zagen we een foto van haar in de werkkamer van Thierry Baudet. Dit is precies wat zij anderen verweet, namelijk ritselen en regelen. Zo werkt de parlementaire democratie. In het Midden-Oosten of Afrika, waar Kaag met dictators moest praten, is de bestuurlijke cultuur allesbehalve een van ritselen en regelen.

Dictators hoeven niet te   ritselen en regelen, maar vaardigen een dictaat uit

Zodra daarover met de dictator overeenstemming is bereikt, vaardigt de heerser des lands een dictaat uit op straffe van eliminatie. Dat wordt dan gewoon uitgevoerd. Efficiënt en slagvaardig zijn de dictators, en uiteraard altijd met een visie die alle andere visies niet tolereert. Wat houdt Kaags bestuurlijke  vernieuwing eigenlijk in? Het voorschrijven van dictaten? Als dat laatste het geval is, dan heeft de D66-leider de Kaagbaan van Schiphol gemist en is ze in een verkeerd land geland.

In de democratie gaat het om de machtsbalans en niet om het afkondigen van dictaten. De macht wordt niet in balans  gehouden door bestuurlijke vernieuwing of transparantie, maar door de verkiezingen. Verscheidenheid tussen verschillende democratisch gekozen organen, zoals de Senaat en het Huis van Afgevaardigden of de Eerste en de Tweede Kamer, garandeert de eerste lijn van de machtsbalans. De tweede lijn van de machtsbalans wordt door de onafhankelijke en onpartijdige rechtsmacht gegarandeerd.